Witam serdecznie
Niestety wszystko co miłe szybko się kończy i chociaż relacjonowanie było rozciągnięte w czasie, to jednak sam wyjazd (przypominam – tatrzański, kontynuacja poprzednich wpisów) zdecydowanie zbyt szybko minął

Miałam przygotowanych kilka propozycji, by ten ostatni dzień wyjazdu atrakcyjne spędzić na tatrzańskim szlaku. Chodził mi po głowie między innymi Krywań, Dolina Małej Zimnej Wody i Téryho chata, czy Dolina Kieżmarska i uroczy Zielony Staw Kieżmarski, ale w końcu zainspirowani widokiem ze Sławkowskiego Szczytu (poprzedni dzień) na Dolinę Staroleśną postanowiliśmy zgodnie, że na zakończenie właśnie nią powędrujemy do Zbójnickiego Schroniska (słow. Zbojnícka chata).

Wcześnie rano opuściliśmy więc Bukowinę i znowu pojechaliśmy do dobrze nam już znanego Starego Smokowca. Tak jak i poprzedniego dnia zaparkowaliśmy niedaleko Grand Hotelu na jednym z licznych tam parkingów.

Tym razem poszliśmy jednak na łatwiznę i skorzystaliśmy z kolejki na Siodełko (Hrebienok). Jest to odpowiednik naszej kolejki na Gubałówkę. Zmodernizowana w 2007 roku Kolejka na Smokowieckie Siodełko (popularnie nazywana kolejką na Hrebienok) kursuje cały rok ( z przerwą na remont i konserwację w kwietniu i listopadzie). Jednorazowo wagonik może zabrać 128 osób.  Czas podróży na Hrebienok to ok. 10min. Kolejka kursuje co pół godziny, zgodnie z rozkładem jazdy. Górna stacja kolejki znajduje się na wysokości 1263 m na Siodełku. Długość trasy wynosi 2 km, różnica wzniesień 238 m, średni spadek 12%. Zbudowano ją głównie dla potrzeb sportów zimowych, wokół Siodełka istnieje bowiem duży kompleks terenów narciarskich. Siodełko jest bardzo dobrym punktem widokowym, sam przejazd kolejką jest więc dla niektórych turystów celem samym w sobie. Zazwyczaj jednak turyści (tak jak i my) używają jej tylko jako „odskocznię” do dalszych wędrówek po górach.

Na Siodełku znajduje się duży węzeł szlaków turystycznych prowadzących na szczyty i doliny Tatr Wysokich. My po opuszczeniu kolejki udaliśmy się szlakiem czerwonym do Rainerowej chatki. Po 20 minutach już pod nią siedzieliśmy odpoczywając i wspominając poprzednią (sprzed dwóch lat) wizytę

Następnie szlakiem niebieskim powędrowaliśmy już Doliną Staroleśną

„Góry są pięknem i ciężko jest mówić o pięknie, które jest sprawą serca, uczucia, tęsknoty i spokoju wewnętrznego”                                                                             (Ivan Šumljak)

Pięknie latem… chociaż zimą pokryta białym puchem Dolina Staroleśna też na pewno zachwyca

„Jeśli chcesz znaleźć źródło – musisz iść w góry, pod prąd. Przedzieraj się, szukaj, nie ustępuj. Wiesz, że ono musi tu gdzieś być… Strumieniu, leśny strumieniu, odsłoń mi tajemnicę swego początku.”
(św. Jan Paweł II)

Dolina Staroleśna (słow. Veľká Studená dolina) to jedna z największych dolin tatrzańskich położonych na terenie Słowacji w Tatrach Wysokich. W dolnej części jest zalesiona. Łagodnie podchodzi do górnej części, gdzie rozszerza się i układa tarasowo progami, rozgałęziając w szereg kotlin i mniejszych dolin i podchodząc aż pod główną grań Tatr Wysokich

Widoki wspaniałe, prawda?

W dolinie znajduje się 27 stałych Staroleśnych Stawów i kilka okresowych stawków. Największy z nich to położony na wysokości 2057 m, pod ścianami Rówienkowej Turni (Rovenková veža), Zmarzły Staw Staroleśny (Ľadové pleso). Ma on 1,7 ha powierzchni i 17 m głębokości. Wypływa z niego Staroleśny Potok (Veľký Studený potok).
Inne większe stawy to m.in.:
– Strzeleckie Stawy (Nižné Strelecké plesá) poniżej przełęczy Czerwona Ławka,
– Niespodziane Stawki (Studené plesá) i Siwe Stawy (Sivé plesá) pod ścianami Ostrego Szczytu,
– Harnaskie Stawy, czyli Wyżni Harnaski Staw (Starolesnianske pleso), Pośredni Harnaski Staw, Niżni Harnaski Staw, Niżnie Harnaskie Oko (w literaturze słowackiej określane wspólną nazwą Sesterské plesá) i Wyżnie Harnaskie Oko,
– Puste Stawy (Pusté plesa)                                                                                                    – Zbójnickie Stawy (Zbojnícke plesá),                                                                                       – Długi Staw Staroleśny (Dlhé pleso),
– Warzęchowy Staw (Vareškové pleso).                                                                          (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org)

Na zdjęciu poniżej Warzęchowy Staw (Vareškové pleso)

Warzęchowy staw znajduje się na dnie skalnej misy polodowcowego kotła, na wysokości 1834 m n.p.m., w Dolinie Staroleśnej (niektóre źródła podają inne wysokości: 1831 m, 1833 m. 1836 m.) Według pomiarów Józefa Szaflarskiego z 1931–32 staw miał powierzchnię 0,305 ha, rozmiary 109 × 34 m, głębokość 2,3 m, według pomiarów pracowników TANAP-u z lat 1961–67 ma powierzchnię 0,19 (0,28?) ha, rozmiary 117 × 39 m i maksymalną głębokość 0,6 (2?) m. Od południowej strony ponad stawem wznosi się turnia Slavkovská vežíčka (Jaminska stražnica).

Powyżej Warzęchowego Stawu na wysokości 1886 m n.p.m. znajduje się Długi Staw Staroleśny (Dlhé pleso)

Nazwa stawu pochodzi od jego podłużnego kształtu. Znajduje się on w kotlinie nazywanej Długą Kotliną, u północnych zboczy szczytu Skrajnej Nowoleśnej Turni (2358 m) i zasypywany jest osuwającymi się spod niej piargami. Staw mierzony był w latach 1931-32 przez Józefa Szaflarskiego. Według jego pomiarów staw miał powierzchnię 1,124 ha, rozmiary 274 × 60 m i głębokość 7,2 m. Pomiary pracowników TANAP-u z lat 60. XX w. wykazują, że ma on powierzchnię 1,60 ha, wymiary 274 × 53 m i głębokość ok. 6,8 m

Bardzo przyjemnie wędrowało się Doliną Staroleśną, chociaż i trudniejsze odcinki na szlaku były 😉

Na kolejnym zdjęciu widzimy, jak mój młodszy syn radził sobie z łańcuchami (oczywiście asekuracja była) Brawo !!! Dzielny, odważny, ambitny, a do tego ma doskonałą kondycję i pokochał już góry, więc myślę, że zadatki na dobrego taternika ma 😉

Po prawie 3 godzinach wędrówki (według mamy 2:45 h ) naszym oczom ukazało się Schronisko Zbójnickie

Schronisko Zbójnickie (słow. Zbojnícka chata) znajduje się na wysokości 1960 m n.p.m., a więc by dojść do niego pokonaliśmy różnicę wzniesień 656 m.

Pierwszym budynkiem, który powstał w tym miejscu, była chata wzniesiona w latach 1907–1908. Wybudował je węgierski zarząd lasów państwowych dla celów myśliwskich, ale w 1910 r. udostępnił turystom. Na początku było niezagospodarowane, mieściło jedno pomieszczenie z pryczami, ławkami i piecykiem. W roku 1924 schronisko zostało przejęte przez Klub Czechosłowackich Turystów – przebudowano je i nadano obecną nazwę Zbojnícka chata. Przeprowadzano później kolejne remonty – ostatni miał miejsce po pożarze 14 czerwca 1998 r. i zakończył się pod koniec 1999 r. W odbudowie duży wkład miały dobrowolne datki zebrane wśród słowackiego społeczeństwa. Podczas remontu obok spalonego budynku znajdował się duży namiot, w którym mogli spać także turyści.
Nazwę swą schronisko wzięło od pobliskich Zbójnickich Stawów. Dawniej przez polskich taterników zwana była Trupiarnią ze względu na panujące w nim zimno, wilgoć i nieporządek.                                                                                                                   Dzisiaj schronisko ma 16 łóżek. Zbójnicka Chata jest zaopatrywana tylko przez nosiczów. Idąc kilku z nich widzieliśmy. Szacun, bo pokonywanie tej trasy z bagażem wymaga sporej kondycji fizycznej i silnej woli.

Mój Fabianek, w dole Zbójnicka Chata i do tego szczypta humoru:
Pewnego razu Karol Wojtyła wybrał się na samotną wycieczkę w góry. Ubrany sportowo wyglądał tak jak wielu innych turystów. W trakcie wędrówki spostrzegł, że zapomniał zegarka, poszedł więc do opalającej się na uboczu młodej kobiety i już miał zapytać o godzinę, gdy ta uśmiechnęła się.
– Zapomniał pan zegarka, co?
– A skąd pani wie? – zapytał zaskoczony Wojtyła.
– Z doświadczenia – odrzekła. – Jest pan dziś już dziesiątym mężczyzną, który zapomniał zegarka. Zaczyna się od zegarka, potem proponuje się winko, wieczorem dansing…
– Ależ proszę pani ja jestem księdzem – przerwał jej zawstydzony Wojtyła.
– Wie pan – odpowiedziała rozbawiona nieznajoma –  podrywano mnie w różny sposób, ale na księdza to pierwszy raz.

„Można po drodze w górach i w życiu zgubić po kolei wszystkie złudzenia, lecz nie wolno zgubić dwóch, wydaje się sprzecznych ze sobą racji: zdrowego rozsądku, który prowadzi oraz marzeń, które uskrzydlają. Przyjrzyj się sobie, czy ich nie zgubiłeś, bez nich nie ma sensu chodzić w góry…”
(Władysław Krygowski)

Ja na szczęście to wszystko jeszcze posiadam…
a na takie widoki, jak poniżej patrzę nie tylko oczami, ale przede wszystkim sercem

Widoczna doskonale Baniasta Turnia, Mała Wysoka, Turnia nad Rohatką, Dzika Turnia i Świstowy Szczyt.

„Góry dają wszystkim to, o czym marzą: poczucie wartości, ukojenie, nasycenie, rozrywkę i natchnienie. Oduczają przywar, wypełniają nudę i pustkę otuchą i nadzieją.”            
(Władysław Krygowski)

I jak tu nie iść w góry??? 😉

„W górach znajdujemy nie tylko wspaniałe widoki, które można podziwiać, ale niejako szkołę życia. Uczymy się tutaj znosić trudy w dążeniu do celu, pomagać sobie wzajemnie w trudnych chwilach, razem cieszyć się ciszą oraz uznawać własną małość w obliczu majestatu i dostojeństwa gór”                              
(św. Jan Paweł II)

Kolejna pamiątka do rodzinnego albumu – za nami z tych najwyższych to: Mały Lodowy Szczyt, Sokola Turnia, Żółty Szczyt i Pośrednia Grań

I kolejny widok spod Schroniska Zbójnickiego (słow. Zbojnícka chata) i znajdujący się na wysokości 1972 m n.p.m. Pośredni Harnaski Staw (słow. Vyšné Sesterské pleso.

Pośredni Harnaski Staw jest jednym z grupy pięciu Harnaskich Stawów (leży najbliżej Schroniska Zbójnickiego), pozostałe to Wyżni Harnaski Staw, Niżni Harnaski Staw, Wyżnie Harnaskie Oko i Niżnie Harnaskie Oko. Jest to jeden z 27 Staroleśnych Stawów w Dolinie Staroleśnej (słow. Veľká Studená dolina).

„No cóż – góry. Ziemia garbata; kalectwo. Ale jak każde kalectwo ma w sobie coś wyjątkowego, nieprzeciętnego, co każe się namyśleć. Skała syci się, karmi, napawa swoim milczeniem.”                                                                          
(Jalu Kurek)

Wśród majestatycznych, surowych skał i mój młodszy syn zapragnął nauczyć się fotografowania  😉

Tylko góry potrafią tak oczarować pięknem 😉

I już ostatni kadr z Doliny Staroleśnej – przyznaję, chciałabym jeszcze kiedyś w przyszłości nią powędrować i Was Wszystkich lubiących górskie wędrówki też gorąco do tego zachęcam

Na zakończenie wpisu jeszcze raz wagonik kolejki linowo-terenowej, którą to (przypominam) można kursować na odcinku Stary Smokowiec – Siodełko (słow. Hrebienok).

Podsumowując Trasa:                                                                                           
Stary Smokowiec – Siodełko (Hrebienok) – Rainerowa chatka (słow. Rainerova chata) – Dolina Staroleśna (słow. Veľká Studená dolina) – Schronisko Zbójnickie (słow. Zbojnícka chata) – powrót tą samą drogą – Stary Smokowiec

Zmęczeni, ale zadowoleni tą samą trasą powróciliśmy do samochodu, a nim do Bukowiny Tatrzańskiej na nocleg. Następnego dnia po krótkim spacerze po Zakopanem powróciliśmy już niestety do domu. Zdjęcia i wspomnienia, którymi i tu podzieliłam się, pozostały i pewnie jeszcze długo będę nimi żyła oczekując kolejnego wyjazdu w Tatry 😉

POZDRAWIAM CIEPLUTKO chociaż na dworze robi się już coraz zimniej 😉

Witam Kolejny dzień wakacyjnego wyjazdu, bardziej optymistyczna prognoza pogody i nowa tatrzańska trasa do pokonania i to taka ambitniejsza, gdyż jej celem był Sławkowski Szczyt (słow. Slavkovský štít, 2452 m n.p.m., niektóre źródła podają 2453 m n.p.m.,) na Słowacji

Samochód zaparkowaliśmy w Starym Smokowcu niedaleko Grand Hotelu na jednym z licznych tam parkingów. Odszukaliśmy początek niebieskiego szlaku i świadomi czekających nas 5 h marszu (oczywiście cały czas w górę) ruszyliśmy, by zdobyć Sławkowski Szczyt. Wielu turystów korzysta z kolejki na Siodełko (Hrebienok), a stamtąd w kwadrans dochodzi do szlaku fragmentem znakowanej na czerwono Magistrali Tatrzańskiej, no, ale my ambitnie postanowiliśmy przejść cały szlak

Sławkowski Szczyt położony jest pomiędzy dolinami Staroleśną (Veľká Studená dolina) i Sławkowską (Slavkovská dolina) oraz Sienną Kotliną (kotol Slavkovských plies), na północny zachód od Starego Smokowca.

Sławkowski Szczyt znajduje się pomiędzy Sławkowską Kopą (Slavkovská kopa, 2356 m) a Królewskim Nosem (Slavkovský Nos, 2273 m). Od Sławkowskiej Kopy oddziela go Jamińska Przełęcz, od Królewskiego Nosa – Królewska Przełęcz. Szczyt opada w kierunku południowym kamienistymi stokami, a w kierunku północnym (do Doliny Staroleśnej) stromymi żlebami i grzędami z licznymi obrywami skalnymi.

Z powodu upału pierwsza godzina wędrówki była dla nas szczególnie męcząca i powoli pokonywaliśmy odległość, ale później wraz z wysokością robiło się coraz chłodniej.
Po wyjściu z piętra kosodrzewiny naszym oczom ukazały się wspaniałe widoki

W przeszłości Sławkowski Szczyt był uważany za najwyższy szczyt w Tatrach. Twierdzono też, że szczyt miał rozpaść się 6 sierpnia 1662 r. na skutek gigantycznego obrywu spowodowanego długotrwałymi opadami i być może lokalnym trzęsieniem ziemi, przez co wierzchołek straciłby ok. 300 m. Śladem obrywów skalnych miały być rumowiska na stokach góry. Hipoteza ta nie została jednak potwierdzona przez badania naukowe, a liczący sobie 2452 m n.p.m. szczyt nadal wspaniale góruje 😉

Nazwa szczytu pochodzi od spiskiej wsi Wielki Sławków. Szlak turystyczny na szczyt wybudował w latach 1901–1908, w znacznej części własnym kosztem, Maximilian Weisz. Wykonana przy tej trasie platforma widokowa na krawędzi Sławkowskiego Grzebienia nazywana jest dlatego „Maksymilianką”.

Grań, czasem wąska i skalista, innym razem szeroka i trawiasta, ogranicza i rozdziela, tworząc labirynt w tatrzańskim krajobrazie…

Kolejne ujęcie i groźne urwiska Sławkowskiego Szczytu spiętrzone nad Doliną Staroleśną

Dzięki oddaleniu od głównej grani Tatr Sławkowski Szczyt jest wspaniałym punktem widokowym. Widać z niego w całej okazałości masyw Gerlacha, szczyty Małej Wysokiej, Staroleśnego, Jaworowych, Ostrego, Lodowych, Pośredniej Grani, Baranich Rogów oraz Łomnicy. Piękno tego widoku zwiększa niesymetryczność budowy całej grani. Na południe stoki nie są strome i opadają na Podtatrze prawie jednostajnymi piarżyskami i płatami kosodrzewiny.

Na północ, w stronę Doliny Staroleśnej, obrywają się znacznie gwałtowniej i są pożłobione olbrzymimi żlebami. Dzięki temu nisko w dole widać ponad 20 stawów rozrzuconych na piętrach i malutką z tej odległości bryłę schroniska Zbójnicka Chata (to ta obmalowana chatka) 😉

W kierunku południowym rozpościera się rozległy widok na Spisz i prawie całe Niżne Tatry.

Na zdjęciu poniżej doskonale widać Królewski Nos, z lewej odchodzi Sławkowski Grzebień

Ale by móc podziwiać takie widoki trzeba było dzielnie maszerować, a momentami nawet gimnastykować się

„Wspinaj się, jeśli potrafisz, ale pamiętaj, że odwaga i siła są niczym bez rozwagi, i że chwilowe niedopatrzenie może zniszczyć całą radość życia. Nie rób niczego w pośpiechu, uważaj na każdym kroku, na początku przewiduj zakończenie”. (Edward Whymper)

Ciekawa trasa i wspaniałe widoki ze Sławkowskiego Szczytu to jeszcze nie wszystkie atrakcje tego dnia. Wchodząc nagle, ku naszej radości spotkaliśmy kozicę. To jedyny rywal człowieka w pokonywaniu skalnych trudności Tatr. Doskonale przystosowana i niebywale zręczna, porusza się nawet tam, gdzie człowiek używa już liny.

Kozice są typowymi zwierzętami górskimi, żyjącymi w piętrach kosodrzewiny, hal i turni na wysokościach od 1300m.n.p.m. po najwyższe szczyty Tatr. Wielkością przypominają domowe kozy, ważą 30–40kg. Charakterystyczną cechą ich wyglądu są haczykowato zagięte ku tyłowi rogi ( u obu płci). Przystosowanie do warunków terenowych przejawia się w specjalnej budowie racic. Zmiennej na przestrzeni roku, szczególnej budowie włosów sierści, dużej sile nóg oraz proporcjonalnej dużej masie i wydolności serca. Po powstaniu w Tatrach Parków Narodowych jednym z najważniejszych zadań stała się kompleksowa i wspólna ochrona kozic. Znacznie wzrosła ich liczebność, ale ze względu na bardzo małe terytorium i brak możliwości migracji nadal jest to gatunek krytycznie zagrożony.

Późno, bo dopiero o 14.30 stanęliśmy na szczycie i aż wstyd się przyznać, ale byliśmy jednymi z ostatnich turystów, którzy tego dnia go zaliczyli. Schodząc (ku naszemu zdziwieniu) minęło nas trzech młodych turystów z ekwipunkiem planujących spędzić tam noc. Oczywiście jest to nielegalne, karalne i niebezpieczne, ale z pewnością jakże ekscytujące.

Na kolejnym zdjęciu obok metalowego krzyża, mój mały taternik Fabianek – dzielny zdobywca Sławkowskiego Szczytu

Mało który 7latek przywozi z wakacji takie pamiątkowe zdjęcia
I uwaga!!! Teraz ogląda w internecie filmiki z wypraw na Gerlacha i mówi, że kiedyś chciałby na niego wejść Kto wie, niekiedy marzenia się spełniają

„Góry to jedyne uniwersalne lekarstwo na wszystkie ludzkie dolegliwości, tam oddychając świeżym, wonnym powietrzem, pojąc się widokiem wiecznie żywej, a wzniosłej natury, można zapomnieć o cierpieniach i troskach”

Ja zapominam… 😉
…a widoki niesamowite!!! W tle widzimy Masyw Gerlacha

Kolejny widok ze Sławkowskiego Szczytu i do tego szczypta humoru:

Hanna Chrzanowska – pedagog, redaktor, literat, pielęgniarka, opiekunka chorych (duchowy ich przewodnik i nauczyciel opieki nad chorymi, organizator pomocy materialnej chorym i wysiedlonym oraz wszystkim, którzy pomocy potrzebowali) miała duże poczucie humoru. Napisała kiedyś w liście: „Orlą Perć od Koziego do Zawratu zrobiłam równe 30 lat temu, wtedy też wlazłam na Świnicę. a Odcinek Orlej do Granatów po Krzyżne przewędrowałam w 1947 roku, kiedy znakomitość rentgenologiczna orzekła, że stan serca grozi mi rychłym zgonem. (…) W rok potem byłam samotnie na Szpiglasowej, nocowałam w Pięciu Stawach (śniadanie: 2 szklanki kawy), zlazłam do Wodogrzmotów(2 szklanki kwaśnego mleka) i przez Waksmundzką (1/2 litra rzętnicy), Gęsią Szyję i Rusinową (1/2 litra śmietany) – powróciłam triumfalnie głodna na Bukowine. (…) czuję się coraz lepiej i kto wie, czy w 80 roku życia nie puszczę się w Himalaje.”

„Bo wtedy, kiedy ruszam do góry, kiedy męczę się z plecakiem na grzbiecie, kiedy spływam potem i trudno mi złapać oddechem jestem ich cząstką. To jest wspaniałe przeżycie, że należę do tego świata przyrody, że nie jestem tylko tym, który się przygląda. To za mało tylko patrzeć. Trzeba walczyć, działać, bać się, cieszyć.” (Wanda Rutkiewicz)

W górach liczy się często nie siła fizyczna, ale siła wytrwałości i upór. Jeśli uda się wejść na szczyt doznajemy wówczas radości zdobywcy

Moi synowie na Sławkowskim Szczycie byli po raz pierwszy w życiu, a ja z mężem i moim bratem zdobyliśmy go już wcześniej, a dokładnie 24 września 2004 roku. Niestety mgła utrudniała wtedy podziwianie widoków, a leżący już śnieg wchodzenie i chociaż wtedy zdobyłam go, to i tak czułam niedosyt i chęć, by ponownie na niego wejść 😉 Teraz wchodząc i zachwycając się widokami poczułam się w pełni usatysfakcjonowana

„W kim tkwi chociaż iskra poezji, ten na widok gór odczuwa do nich pociąg nieokreślony; jest coś, co ludzi tam zwabia. Na górze wydaje się człowiekowi, iż jest bliżej Boga.”(Walery Eliasz Radzikowski)

Raj dla oczu i obiektywu

„Kocham Tatry. Kocham ich pustkę i milczenie, ich martwość o spokój posępny. W ich mgłach błąka się myśl moja i szuka dawnych swoich wierzeń i miłości, uczuć i siły. Po ich dolinach i przełęczach chodzi myśl moja i smuci się, że nie może być ogniem w ogniu, wichrem w wichrze, światłem w świetle.”                            (Kazimierz Przerwa-Tetmajer)

Wobec majestatu, ale też dostojeństwa gór nabieramy pokory i dystansu do własnego życia oraz do opinii innych. Z perspektywy gór widać właściwą skalę naszych problemów. Można tam tworzyć zarówno plany, jak i podejmować decyzje. Warto więc iść w góry, prawda?

Do Starego Smokowca schodziliśmy tym samym szlakiem Szczęśliwie i przed zmrokiem dotarliśmy do samochodu i powróciliśmy do Bukowiny Tatrzańskiej na nocleg

Podsumowując trasa:
Stary Smokowiec -Rázcestie pod Slavkovským štítom – Sławkowska Kazalnica – Wyżnia Sławkowska Kazalnica – Królewski Nos – Królewska Przełęcz — Sławkowski Szczyt — powrót tą samą drogą – Stary Smokowiec

POZDRAWIAM SERDECZNIE
i uciekam przygotować ostatni już wpis z tatrzańskiego wyjazdu

Witam serdecznie
Morskie Oko i Dolina Pięciu Stawów Polskich – te nazwy chyba nikomu nie są obce? Dzisiaj pokażę dwa malowniczo położone i najliczniej odwiedzane miejsca w polskich Tatrach

Naszą wędrówkę rozpoczęliśmy na parkingu w Palenicy Białczańskiej i wraz z tłumem wakacyjnych turystów weszliśmy na teren Tatrzańskiego Parku Narodowego. Asfaltową drogą podążyliśmy w kierunku Morskiego Oka. Pierwotnie naszym celem były Wrota Chałubińskiego (już mniej popularne 😉 ), ale niestety ze względu na silne opady deszczu tuż za Wodogrzmotami Mickiewicza postanowiliśmy zmienić trasę i odbić do Doliny Roztoki. Następnie nią powędrować do Doliny Pięciu Stawów Polskich Też ciekawie, zapewniam 😉

Na pierwszym zdjęciu spływające kaskadami – Wodogrzmoty Mickiewicza (Wodospady Mickiewicza). Trzy większe noszą nazwy: Wyżni Wodogrzmot, Pośredni Wodogrzmot i Niżni Wodogrzmot. Powstały one w miejscu, w którym woda pokonuje próg skalny, jakim Dolina Roztoki schodzi do Doliny Białki. Powyżej piętrzą się urwiska Turni nad Szczotami w masywie Wołoszyna.

Jak już wspomniałam tuż za Wodogrzmotami odbiliśmy na szlak zielony do Doliny Roztoki

Dolina Roztoki ma długość ok. 4,4 km i powierzchnię ok. 7,0 km². Razem z Doliną Pięciu Stawów Polskich długość jej wynosi ok. 7,5 km, a powierzchnia 13,6 km². Dolinę Roztoki od Doliny Pięciu Stawów Polskich oddziela próg ściany stawiarskiej. Wspólnie te dwie doliny są największym polskim odgałęzieniem Doliny Białki, podchodzącym pod grań główną Tatr na odcinku Świnica – Szpiglasowy Wierch. Dnem Doliny Roztoki płynie potok Roztoka – dopływ Białki wypływający z Wielkiego Stawu Polskiego.

Urocza dolina i gdyby nie grzmoty na niebie i silne opady deszczu to szło by się nią bardzo przyjemnie. Tego dnia, w niesprzyjających warunkach pogodowych to nawet nie chciało mi się wygrzebywać aparatu spod płaszcza przeciwdeszczowego i w sumie to niewiele zdjęć zrobiłam. Ale i tak byliśmy dzielni idąc dalej, gdyż wielu turystów wystraszonych burzą zawracało. Dopiero po 1,5 h wędrówki padać przestało i nareszcie można było rozpłaszczyć się

Wtedy też doszliśmy do tzw. Końskiego Żlebu, gdzie szlaki rozgałęziają się. Czarny prowadzi zakosami wśród kosodrzewiny wprost do schroniska w Dolinie Pięciu Stawów Polskich (40 min) i jest to szlak trudniejszy niż drugi – zielony, prowadzący okrężną drogą do tego samego miejsca. My postanowiliśmy iść tym zielonym, gdyż chcieliśmy przejść obok Siklawy – największego wodospadu w Polsce. Moi synowie jeszcze go nie widzieli, więc koniecznie trzeba było nadrobić te braki 😉

Siklawa (Wielka Siklawa) spada z progu ściany stawiarskiej oddzielającej doliny: Pięciu Stawów Polskich i Roztoki dwiema lub trzema strugami (w zależności od wysokości poziomu wody w Wielkim Stawie). Nachylenie ściany wynosi ok. 35°, wysokość progu ok. 64–70 m. Jest to największy (chociaż nie najwyższy) wodospad w Tatrach. (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org

Podobno jego ryk jest tak wielki, że słychać go 1200 m wyżej na Orlej Perci

A poniżej już cudna Dolina Pięciu Stawów Polskich i Wielki Staw Polski

Wielki Staw Polski jest najgłębszym i najdłuższym (998 m) jeziorem w Tatrach i trzecim pod względem głębokości w Polsce (najgłębsze jest jezioro Hańcza). Pojemność zbiornika wynosi ok. 13 mln m³ wody i jest to największa pojemność jeziora w Tatrach (jego pojemność stanowi 1/3 pojemności wszystkich jezior tatrzańskich). Dawny przewodnik tatrzański pisał o tym stawie: „W toniach jego schowałby się cały krakowski kościół Panny Maryji z swą wysoką wieżą, żeby tylko wierzchołek dachu z koroną nad powierzchnię wystawał”. Najwyższa odnotowana temperatura wody wynosiła 11,2 °C. Ma ona barwę zieloną, a jej przejrzystość jest większa niż pozostałych jezior w dolinie i wynosiła w czasie pomiarów 13,2 m. (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org )

Dno jeziora opada stromo przy brzegach, w pobliżu środka tafli jest natomiast dość płaskie (14,4% powierzchni dna położone jest na głębokości przekraczającej 70 m). Średnie nachylenie stoków pod powierzchnią wody wynosi 19°50′. Dno pokryte jest kamieniami i żwirem, a poniżej 40 m warstwą ciemnego mułu. Od północnego wschodu staw zamknięty jest ryglem skalnym z wałem moreny czołowej, przerwanym w miejscu odpływu. Wielki Staw zasilany jest trzema stałymi dopływami: potokiem z kotła Szpiglasowych Stawków, potokiem z Czarnego Stawu oraz potokiem doprowadzającym wody z Dolinki Pustej i Dolinki pod Kołem. Żwir naniesiony przez ten ostatni dopływ utworzył deltę wrzynającą się od zachodu w taflę stawu. Część wód przenika do niego również podziemnie (np. z Małego i Przedniego Stawu). Wody odpływające z jeziora (średnie natężenie przepływu 0,2–0,3 m³/s) tworzą potok Roztoka, na którym znajduje się wodospad Siklawa.
Brzegi porasta kosodrzewina, której zarośla powoli zwiększają swą powierzchnię po dawnych zniszczeniach spowodowanych gospodarką pasterską.
(Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org )

Na tle wody i gór mój młodszy syn – Fabianek

Na kolejnym zdjęciu stare schronisko nad Małym Stawem

Jezioro położone jest na wysokości 1668 m n.p.m., poniżej zboczy Wyżniej Kopy. Jego powierzchnia wynosi według pomiarów Wojskowego Instytutu Geodezyjnego z 1935 ok. 0,18 ha, głębokość 2,1 m. Wymiary ulegają szybkim wahaniom (głębokość od kilku do kilkunastu cm) w zależności od ilości opadów. Dno pokryte jest warstwą ciemnego mułu. Przez jezioro przepływa okresowy potok odprowadzający nadmiar wody z Przedniego Stawu do Wielkiego Stawu. Na południe od stawu mniejsze oczka wodne. W okresie zimowym jezioro zamarza do dna. W stawie występuje traszka górska – jest to najwyżej w Polsce położone miejsce występowania tego płaza. Na młakach wokół stawu dorodne kępy roślin górskich: różeńca górskiego, dzwonka wąskolistnego, tojadu mocnego, potężne okazy arcydzięgla litworu. (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org )

Poniżej malowniczy Mały Staw Polski – w głębi za nim zbocza Opalonego Wierchu

„W góry! W góry, miły bracie! Tam swoboda czeka na Cię
Na szałasie do pasterzy, Gdzie ze źródła woda bieży, (…)
Tutaj silniej świat oddycha, Tu się szczerzej człek uśmiecha…”
(Wincenty Pol)

Od Małego Stawu do Schroniska PTTK w Dolinie Pięciu Stawów Polskich jest już dosłownie rzut beretem 😉 Aura pogodowa nie sprzyjała, ale i tak idąc kilka zdjęć tam zrobiłam 😉

Schronisko PTTK w Dolinie Pięciu Stawów Polskich (Schronisko Pięciostawiańskie) zostało zbudowane w latach 1947–1953 nad Przednim Stawem na wysokości 1671 m n.p.m. i jest najwyżej położonym schroniskiem górskim w Polsce. Posiada 67 miejsc noclegowych w pokojach 2-, 4-, 6-, 7-, 8- i 10-osobowych. Schronisko jest zarządzane przez PTTK i nosi imię Leopolda Świerza

Był już robiący wrażenie Wielki Staw Polski i uroczy Mały Staw Polski, a teraz kadr znad Przedniego Stawu

Lustro jeziora leży na wysokości 1668 m n.p.m., jego powierzchnia wynosi 7,7 ha, a głębokość 34,6 m. Jezioro od północy i wschodu otaczają kopulaste wzgórza mutonów: Wyżnia Kopa (1722 m n.p.m.) i Niżnia Kopa (1711 m n.p.m.).
Woda w stawie ma barwę zielonożółtą i cechuje się dużą przejrzystością (13 m). Jezioro jest sztucznie zarybione pstrągiem

Na kolejnym zdjęciu Dolina Pięciu Stawów Polskich podziwiana ze szlaku przez Świstówkę Roztocką, gdyż po regeneracyjnym odpoczynku w tej niezwykle pięknej dolinie szlakiem niebieskim, przez Świstówkę Roztocką powędrowaliśmy do Morskiego Oka

Czas przejścia od schroniska nad Przednim Stawem do Morskiego Oka – 1:40 h, a od Morskiego Oka do schroniska nad Przednim Stawem – 2 h. To bardzo ciekawy widokowo szlak i już 3 razy w życiu nim szłam A ten ambitniejszy i jeszcze ciekawszy (moim zdaniem) przez Szpiglasową Przełęcz jest ciągle w sferze moich marzeń 😉

Zanim jednak dojdziemy do Morskiego Oka jeszcze kilka zdań o Dolinie Pięciu Stawów Polskich Krajobraz doliny tworzą granitowe szczyty Tatr Wysokich, rozległe płaśnie, gruzowiska dużych głazów, piarżyska, migotliwe tafle jezior, murawy i połacie kosodrzewiny. Lodowiec wyżłobił w dolinie obszerne dno w kształcie sierpa z wierzchołkami skierowanymi na północny zachód (pod Świnicę) i północny wschód (pod Świstową Czubę). W dolinie znajduje się kilka polodowcowych jezior o łącznej powierzchni 61 ha. Największe z nich to Wielki Staw Polski położony na wysokości 1665 m n.p.m. (31,14 ha, głębokość 79,3 m). Pozostałe jeziora to: Zadni Staw Polski, Czarny Staw Polski, Mały Staw Polski, Przedni Staw Polski oraz Wole Oko. Ostatni staw jest jeziorem okresowym i mniejszym od pozostałych, dlatego nazwa doliny uwzględnia jedynie 5 największych jezior.

Uśmiecham się, bo w takim miejscu grzechem byłoby mieć skwaszoną minę 😉

„Wspinaj się w góry i słuchaj i dobrych wieści. Spokój natury spłynie na ciebie, jak światło słoneczne spływa na drzewa. Wiatry przyniosą ci swoją świeżość, burze energię, a troski opadną z ciebie jak jesienne liście.” (John Muir)

Pogoda w górach szybko się zmienia… i ku naszej radości słoneczko wyszło i do Morskiego Oka szliśmy już rozpłaszczeni, a widoki były jeszcze piękniejsze

Poniżej pierwsze spojrzenie na otoczone granitowymi gigantami Morskie Oko

Morskie Oko to jezioro wyjątkowe z wielu względów. Ma największą powierzchnie lustra wody ze wszystkich stawów tatrzańskich (35,6 ha), a przy tym jest wspaniale położone w otoczeniu najwyższych polskich szczytów. Leży na wysokości 1395m n.p.m., mieści prawie 10 mln m3 wody, a jego maksymalna głębokość sięga 51m.
Ze względu na to, że żyły w nim ryby, co w tatrzańskich jeziorach jest zjawiskiem rzadkim, było nazywane Rybim Stawem. Pod tą nazwą zostało wymienione w 1676 roku w dokumencie dziedzicznego użytkowania dla sołtysa Białki Wojciecha Nowobilijskiego

To miejsce zna chyba każdy turysta
Najpiękniejsze i największe tatrzańskie jezioro, turystyczna Mekka Polski – Morskie Oko oraz znajdujące się nad nim schronisko i jak zwykle tłoczno 😉

„…lśni jezioro zamknięte w granitów kotlinie,
jak błyszczący diament w stalowym pierścieniu (…)
Granity się malują w przejrzystej głębinie,
niby obraz przeszłości odbity w wspomnieniu.”
(K. Tetmajer)

A teraz widok znad Morskiego Oka w kierunku Rysów

Na morenie ograniczającej staw od północy rozpoczynają się trudniejsze szlaki turystyczne na Rysy, Mięguszowiecką Przełęcz pod Chłopkiem i do Doliny za Mnichem. Niestety na żadnym z tych szlaków jeszcze nie byłam, a Rysy udało mi się zdobyć w 2005 roku, ale wchodząc na nie od strony słowackiej Widok z Rysów zalicza się do najrozleglejszych i najpiękniejszych. Stamtąd widoczne są prawie wszystkie ważniejsze szczyty, wiele dolin i kilkanaście stawów. Chciałabym jeszcze raz stanąć na Rysach i cieszyć oczy tym widokiem tym bardziej, że moja znajomość Tatr w ciągu tych 10 lat znacznie wzrosła i byłoby to bardziej świadome podziwianie

I jeszcze raz podobny widok do poprzedniego, tylko na pierwszym planie pozują mi obaj moi synowie

Niestety czasu już zabrakło, by tego dnia obejść Morskie Oko wkoło, ale i tak piękną trasę zrobiliśmy, a do pozostawionego na parkingu samochodu pozostało jeszcze 9 km dreptania asfaltem. Idąc tamtędy warto przyjrzeć się tablicom informacyjnym przyrodniczej ścieżki dydaktycznej i zwrócić uwagę na zmieniającą się przyrodę

I w skrócie to już wszystko na dzisiaj. Kończąc czuję jednak pewien niedosyt, bo o tak pięknych miejscach i ciekawej trasie można by rozpisać się jeszcze bardziej, tylko czy ktoś dałby radę dobrnąć z czytaniem do końca ? 😉

Podsumowując Trasa:
Palenica Białczańska – Wodogrzmoty Mickiewicza – Dolina Roztoki – Wodospad Siklawa – Dolina Pięciu Stawów Polskich – Świstówka Roztocka – Morskie Oko – Palenica Białczańska

POZDRAWIAM już jesiennie, ale nadal cieplutko i mam nadzieję, że za rok ponownie zawitam nad Morskie Oko, by jednak zdobyć te Wrota Chałubińskiego 😉

Witam serdecznie wszystkich stałych bywalców mojego bloga oraz „zabłąkane dusze” W poprzednim wpisie rozpoczęłam relację z tegorocznego, wakacyjnego wędrowania polskimi i słowackimi tatrzańskimi szlakami. Opowiedziałam już o zdobywaniu Koprowego Wierchu (Kôprovský štít, 2363 m). Były to słowackie Tatry Wysokie, a dzisiaj dla odmiany będą tu polskie Tatry Zachodnie, gdyż drugiego dnia wybraliśmy się do Doliny Chochołowskiej, by wejść na Trzydniowiański Wierch. Trasa pięknie zaplanowana, ale w górach, jak i w życiu nie zawsze wszystko idzie zgodnie z planem…

Całą Dolinę Chochołowską przeszliśmy w zeszłym roku, więc tym razem chcieliśmy pójść na łatwiznę i do Polany Huciska dojechać „Rakoniem”. Niestety tylu chętnych oczekiwało na przyjazd kolejki, że gdy już przyjechała i wszyscy na hura!!! rzucili się do niej, nam nie udało się już wsiąść. Trzeba mieć pecha Na następny kurs przynajmniej 20 minut musielibyśmy czekać, do tego nie mając pewności, czy tym razem wsiądziemy, więc wkurzeni postanowiliśmy iść jednak pieszo 😉

Od zeszłego roku niewiele się tam zmieniło. Nadal zamknięte są niektóre szlaki jak np. w Dolinie Lejowej, czy odcinek Drogi nad Reglami pomiędzy Dolinami Kościeliską, a Chochołowską. Usunięto jednak większość drzew powalonych przez szalejącą 26 grudnia 2013 wichurę.

Jak widać wody w Potoku Chochołowskim niewiele, ale o tej porze roku to raczej normalne 😉

Przypominam, że Dolina Chochołowska to najdłuższa i największa dolina w polskich Tatrach. Znajduje się na zachodnim skraju polskich Tatr Zachodnich i stanowi orograficznie lewą odnogę doliny Czarnego Dunajca. Zajmuje obszar ponad 35 km² i ma długość ok. 10 km. Jest doliną walną. Od południa i zachodu graniczy ze Słowacją. Administracyjnie leży na terenie wsi Witów

Po więcej informacji o niej odsyłam do wpisu 101. Dolina Chochołowska… Rakoń, Grześ i  jak wskazuje tytuł tego archiwalnego wpisu wtedy po jej przejściu wchodziliśmy na Rakonia i Grzesia. Teraz dla odmiany postanowiliśmy zdobyć Trzydniowiański Wierch. Apetyt na szczyty był zresztą większy, ale niestety pojawiły się kolejne przeszkody uniemożliwiające nam zdobycie ich, ale po kolei…

Po 1,30 h marszu Doliną Chochołowską na Polanie Trzydniówka odbiliśmy na czerwony szlak, by wchodząc nim po 2 godzinach stanąć na szczycie Trzydniowiańskiego Wierchu.
Upał straszny i co chwilę przystawaliśmy, bo złapać oddech, bądź ukoić pragnienie łykiem wody. Trasa w większości prowadziła przez las, najpierw spokojnie, ale już przejście przez Krowieniec (inaczej Krowi Żleb) wymagało dużej siły i poświęcenia. Wchodziliśmy po solidnej, kamienistej ścieżce i im wyżej, tym było stromiej i ciężej, a pod szczytem pogoda nagle załamała się. W oddali nad Tatrami Wysokimi niebo pociemniało i słychać było grzmoty. Po wyjściu z kosodrzewiny i nas dopadł deszcz. Nie wiedzieliśmy co robić dalej – wędrowanie wyżej granią było niebezpieczne, a wracać się po pokonaniu tak męczącego podejścia będąc już praktycznie pod szczytem góry nie uśmiechało nam się. Wróciliśmy więc tylko kawałek do rejonu kosówki i pod nią, niczym pod parasolką przeczekaliśmy burzę 😉

Gdy już tylko siąpiło ruszyliśmy dalej w drogę. Teraz szło się już łatwiej i przyjemniej

Po 20 minutach wędrówki zdobyliśmy najwyższy wierzchołek Trzydniowiańskiego Wierchu (wcześniej przeszliśmy przez niższy).

Malowniczy krajobraz – za mną pięknie widać Kominiarski Wierch

Trzydniowiański Wierch ma dwa wierzchołki. Niższy ma wysokość 1758 m n.p.m. Na południe, ok. 150 m od niego w południowej grani znajduje się drugi, nienazwany wierzchołek o wysokości 1762 m n.p.m. Wschodnie stoki Trzydniowiańskiego Wierchu opadają do Doliny Starorobociańskiej (wschodnie odgałęzienie górnej części Doliny Chochołowskiej). Znajduje się w nich kilka żlebów, w kierunku od północy na południe są to: Mokry Żleb, Wydarty Żleb i Dwojakowy Żleb. Południowo-zachodnie stoki opadają do Doliny Jarząbczej (zachodnie odgałęzienie górnej części Doliny Chochołowskiej). Znajduje się w nich grzbiet Pośredniej Kopy oddzielający Szeroki Żleb od Wąskich Żlebków.

Z Trzydniowiańskiego Wierchu roztacza się wyśmienita panorama Tatr Zachodnich we wszystkie strony. Doskonale widać Ornak, Kominiarski Wierch, Starorobociański Wierch, Jarząbczy Wierch, Wołowiec, Grześ i wiele innych szczytów.

Na kolejnych dwóch zdjęciach widzimy szlak na Kończysty Wierch i Starorobociański Wierch

Widać również czym różni się krajobraz Tatr Zachodnich od Wysokich. Jak pamiętamy z poprzedniego wpisu Tatry Wysokie w najwyższym piętrze charakteryzują się strzelistymi turniami, co nadaje im surowy, alpejski charakter. Tatry Zachodnie są nieco niższe i dużo łagodniejsze. Ich szczyty w zdecydowanej większości pokryte są łąkami wysokogórskimi.
Szlaki położone na obu obszarach mają również odmienny charakter. W Tatrach Wysokich spora część tras wiedzie wśród urwistych skał, nierzadko oferując sztuczne ułatwienia – takie jak łańcuchy i klamry, bez których pokonanie szlaku byłoby bardzo trudne lub wręcz niemożliwe. W Tatrach Zachodnich tego typu atrakcje należą do rzadkości, co jednak nie oznacza, że szlaki są tam zupełnie bezpieczne. Trawiaste i łagodne obszary często kończą się nawet kilkusetmetrowymi urwiskami. (Źródło informacji: http://www.tatry.info.pl )

Na Kończystym i Starorobociańskim Wierchu byłam po raz pierwszy w 1999 roku. Na Starorobociańskim Wierchu ponownie w 2000, idąc od Ornaka na Błyszcz i Bystrą (a na Starorobociański robiąc sobie skok w bok), a teraz niestety nie udało się dojść dalej. Przeczekując burzę w kosodrzewinie straciliśmy dużo czasu i obawiałam się, by wejście i zejście z Kończystego Wierchu przy niepewnej pogodzie nie okazało się zbyt ryzykowne czasowo. Dalsze szczyty i wędrowanie szlakiem graniczno-graniowym już nawet nie wchodziło w grę. Nie rozpaczaliśmy jednak z tego powodu, a raczej cieszyliśmy z poprawy pogody i wędrowania bez płaszczy przeciwdeszczowych. W górskich wędrówkach nie chodzi tylko o „zaliczanie” kolejnych szczytów, ale przede wszystkim o sam kontakt z górami, podziwianie widoków i czerpanie przyjemności z wędrowania szlakami. Przynajmniej ja mam takie odczucia

Do Polany Chochołowskiej z Trzydniowiańskiego Wierchu schodziliśmy Doliną Jarzabczą, przez Polanę Jarząbcze Szałasiska robiąc tzw. Pętlę. Szlak czerwony częściowo pokrywa się tu z żółtym (tzw. Szlakiem Papieskim – nazwanym tak dla upamiętnienia trasy, którą przebył pieszo Jan Paweł II w trakcie pielgrzymki do Polski w 1983 roku). Przyjemnie się schodziło, chociaż jak to przy zejściu – mięśnie nóg bolały ach, jak ja miło wspominam teraz ten ból 😉

Podsumowując Trasa:
Siwa Polana – Polana Trzydniówka – Trzydniowiański Wierch – Dolina Jarząbcza – Polana Chochołowska – Dolina Chochołowska – Siwa Polana

POZDRAWIAM SERDECZNIE
i zachęcam do odkrywania uroków zarówno Tatr Wysokich, jak i Zachodnich, w Bielskie też warto się wybrać 😉

„W górach musisz wykonać pewien wysiłek bez zapłaty. Jest w tym mistyka, szukanie czegoś wyjątkowego. Do tego trzeba mieć pewną wyobraźnię, filozofię życiową. Nie każdego na to stać, nie każdemu się chce. Bo w górach nie ma granic, tam się szuka wolności…”
(Krzysztof Wielicki)

Wakacyjny-rodzinny wyjazd w Tatry już za mną i teraz w kilku wpisach postaram się opowiedzieć o tych naszych „poszukiwaniach wolności” 😉 Zanim jednak zrelacjonuję pierwszy dzień na szlaku, zdradzę, że (tak samo jak dwa lata temu) jako bazę noclegową i wypadową obraliśmy sobie Bukowinę Tatrzańską Pierwszego dnia, a była to niedziela, po znalezieniu noclegu (z tym na szczęście nie miewamy problemów) udaliśmy się do Zakopanego (tradycyjnie już) pospacerować po Krupówkach. Niestety było już za późno, by wyruszać nawet na krótki szlak. Jako usprawiedliwienie dodam jeszcze, że jazda w korku od Rabki do Nowego Targu dodatkowo nas zmęczyła. Kilka godzin w samochodzie plus tłumy na Krupówkach – dla mnie to był taki „zmarnowany” dzień, chociaż dzieci jedząc lody, gofry i frytki nie narzekały 😉

Za to w poniedziałek koniec „błogiego lenistwa” – pobudka o 6.00. Po śniadaniu i zapakowaniu plecaków udaliśmy się na słowacką stronę Tatr.

Samochód zaparkowaliśmy u wylotu Doliny Mięguszowieckiej (słow. Mengusovská dolina).

Idąc szlakiem niebieskim od stacji kolei elektrycznej Popradské pleso  po godzinie dotarliśmy do Popradzkiego stawu (Popradské pleso), a następnie po odpoczynku ruszyliśmy dalej szlakiem niebieskim do Doliny Hińczowej (Hincova kotlina). Ostatecznym celem tego dnia był Koprowy Wierch (Kôprovský štít, 2363 m).

Na zdjęciu Popradské pleso i odbijające się w nim schronisko – Popradská chata

Popradzki Staw (słow. Popradské pleso, dawniej Rybi Staw, Mały Rybi Staw) znajduje się w dolnej części Doliny Złomisk, odnogi Doliny Mięguszowieckiej w słowackich Tatrach Wysokich.
Staw leży w kotlinie powstałej na bazie misy glacjalno-erozyjnej na wysokości 1494,3 m n.p.m., ma 6,26 ha powierzchni i 16,6 m głębokości (według pomiaru z 1927) lub odpowiednio 6,88 ha i 17,6 m (według pomiarów z lat 1961–1966).
Popradzki Staw jest jednym z nielicznych tatrzańskich stawów, w którym naturalnie występują ryby.

Temperatura wód powierzchniowych nie przekracza 16 °C. Przeciętny termin pokrywania się stawu lodem to 11 listopada, a przeciętny termin topnienia lodu to 21 maja.
Od strony wschodniej do jeziora wpada spływający Doliną Złomisk Zmarzły Potok, wody ze stawu wypływają zaś w kierunku południowym, tworząc potok Krupa. Nad stawem górują szczyty Osterwy (od wschodu), Popradzka Grań (od północy) oraz Grań Baszt (od zachodu). Okolice Popradzkiego Stawu są ściśle chronione, znajduje się tu rezerwat „Dolina Mięguszowiecka” (Rezervácia Mengusovská dolina).

O Popradzkim Stawie już króciutko opowiedziałam to może jeszcze kilka słów o znajdującym się obok niego schronisku

Schronisko nad Popradzkim Stawem, Schronisko Popradzkie (słow. Popradská chata, chata pri Popradskom plese, chata kapitána Morávku) położone jest na wysokości ok. 1500 m n.p.m. Znajduje się nad północno-zachodnim brzegiem Popradzkiego Stawu (Popradské pleso). Obecnie ma 155 miejsc noclegowych.

Cudowna tatrzańska sceneria, a na jej tle mój młodszy syn – Fabianek

Schronisko Popradzkie jest ważnym węzłem komunikacyjnym (szlaki ze Szczyrbskiego Jeziora, Magistrala Tatrzańska, szlak na Rysy). 10 lat temu będąc tam z mężem oraz moim bratem i siostrą po odpoczynku w nim ruszyliśmy niebieskim szlakiem w górę Doliny Mięguszowieckiej i przez Dolinę Żabią Mięguszowiecką i Wagę na Rysy (Czas przejścia: 2:15 h, ↓ 1:45 h), a teraz będąc z dziećmi postanowiliśmy udać się przez Dolinę Mięguszowiecką i Hińczową na Wyżnią Koprową Przełęcz, a z niej jak już wspomniałam na Koprowy Wierch (Kôprovský štít, 2363).

To ciekawy widokowo szlak i mniej tłumnie uczęszczany niż ten na Rysy

Mgła jest częstym zjawiskiem w górach . Bywa sucha i mokra, taka niekiedy zamienia się w deszcz. Każda jest niebezpieczna, gdyż sprzyja pobłądzeniom.

Idziemy dzielnie dalej i jak widać poniżej kosodrzewina się skończyła i wkoło już tylko gołe skały…

„Czasami we mgle nad nami majaczyły szczyty,
Niby światy nad głową tuż, zda się, zwieszone,
Tam, gdzie zwykle wzrokowi jawią się błękity.”
(J. Żuławski)

Szczyty Tatr zatopione we mgle … zachwycające, groźne i tajemnicze

„Stoi przed mną łańcuch górski. Niekiedy pali go słońce, niekiedy siecze deszcz, nierzadko otula mgła. Nie skarży się nigdy, nie czeka na podziękowanie. Jest zawsze majestatyczny i zawsze daje siebie.” (L. Boff)

Po 2:30 h wędrówki (niestety też i w deszczu) dotarliśmy do Doliny Hińczowej (słow. Hincova dolina) i stanęliśmy nad taflą Wielkiego Stawu Hińczowego (Veľké Hincovo pleso).

Wielki Hińczowy Staw (słow. Veľké Hincovo pleso) leży na wysokości 1944,8 m n.p.m. Jest to o 551 m wyżej niż Morskie Oko, dlatego też wznoszące się na północ od Wielkiego Hińczowego Stawu Mięguszowieckie Szczyty nie wydają się stąd tak groźne jak od strony polskiej. Ma 20,08 ha powierzchni i 53,7 m głębokości. Wielki Hińczowy Staw jest największym i najgłębszym stawem w słowackiej części Tatr oraz czwartym co do wielkości i trzecim co do głębokości stawem w Tatrach.

Znajduje się on w kotle lodowcowym o litym, skalnym dnie, od południowej strony zamkniętym skalnym ryglem. Woda jest bardzo przejrzysta; według pomiarów Ludomira Sawickiego z 1909 r. jej przeźroczystość wynosi 19 m. Natomiast w przybrzeżnych płyciznach występuje zdumiewająco bogaty jak na tej wysokości plankton. Dominuje w nim Diaptomus gracilis (według badań Stanisława Minkiewicza).
(Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org)

Młodszy syn chętnie mi pozował 😉

Dolina Hińczowa jest pochodzenia lodowcowego. Wyrzeźbiona została w skałach krystalicznych. Jej dno tworzy rumowisko głazów porośniętych miejscami niską murawą, w której dominuje sit skucina.

Ja też chętnie pozowałam – w „moich ukochanych Taterkach” lubię to robić

Niezwykle piękne miejsce, warto było do niego dotrzeć, a to nie był jeszcze koniec wędrówki. Po odpoczynku i posiłku udaliśmy się stromo w górę na Wyżnią Koprową Przełęcz (Vyšné Kôprovské sedlo, 2180 m).

Idąc zakosami wspaniale było widać Mały Hińczowy Staw (słow. Malé Hincovo pleso) – jezioro położone w górnej części Dolinki Szataniej, na wysokości 1923 m n.p.m.
Według pomiarów Josefa Schaffera z 1928 r. staw ma 2,2208 ha powierzchni, wymiary 275 × 130 m i głębokość 6,1 m. Nowsze pomiary z lat 1961–67, przeprowadzone przez pracowników TANAP-u, podają 2,22 ha powierzchni, 265 m długości, 130 m szerokości i 6,4 m głębokości. Nie wiem, które pomiary są dokładniejsze 😉
Dawniej staw był zwany też Małym Ignacowym Stawem i Małym Lulkowym Stawem.

A kolejne zdjęcie zostało zrobione już na Wyżniej Koprowej Przełęczy (Vyšné Kôprovské sedlo, 2180 m) – widzimy na nim Koprowy Wierch (Kôprovský štít, 2363 m).

Jak widać pochmurno, pogoda niepewna, ale decydujemy się iść dalej Początkowo szlak  wiedzie szerokim kamienistym zboczem i dopiero poniżej wierzchołka robi się węziej i bardziej surowo. Niestety na szczycie Koprowego Wierchu stanął tylko mąż, a ja wraz z chłopcami zostałam dosłownie 10 minut drogi pod nim. Podejście okazało się zbyt niebezpieczne, by iść dalej z dziećmi. Zbliżająca się burza też budziła postrach. Sukcesem jest jednak fakt, że w ogóle chłopcy tak dzielnie maszerowali i tak wysoko dotarli

Innej możliwości nie ma, więc do Popradzkiego stawu (Popradské pleso) wracaliśmy tym samym – niebieskim szlakiem widoki ponownie podziwiając

Wyczytałam, że co roku wczesną jesienią odbywają się nad Popradzkim stawem obchody święta THS (Tatrzańskie Pogotowie Górskie – Oddział Ochotniczy) i z tej okazji na zboczach Osterwy odbywają się pokazy umiejętności ratowników.

Jeszcze jeden kadr znad tego malowniczego tatrzańskiego stawu, bo nie wiem kiedy znowu tam zawitam

Zanim wróciliśmy do zaparkowanego przy stacji kolei elektrycznej Popradské pleso  samochodu – wytyczoną ścieżką turystyczną (szlakiem żółtym) udaliśmy się jeszcze do Tatrzańskiego Cmentarza Symbolicznego pod Osterwą.

Projekt powstania cmentarza w 1922 r. wysunął czeski taternik, narciarz i malarz, Otakar Štáfl. Budowa posunęła się naprzód dzięki pomocy KČST, później KSTL. Miejsce zostało wybrane w 1934 r. Dwa lata później powstała murowana kapliczka projektu Róberta Vosyki, całość otwarto 11 sierpnia 1940 r. W uroczystości brał udział prezydent Słowacji, Jozef Tiso. Jednym z głównych twórców cmentarza był Alojz Lutonský. Na cmentarzu umieszczono motto: Mŕtvym na pamiatku, živým pre výstrahu (Umarłym na pamiątkę, żyjącym ku przestrodze).

Obecnie na cmentarzu znajduje się około 300 tablic upamiętniających ponad 400 osób. Wśród nich można spotkać nazwiska polskie. Tablice upamiętniają m.in. Klemensa Bachledę, Mieczysława Karłowicza, Wiesława Stanisławskiego, Witolda Wojnara, Tadeusza Strumiłłę, Jana Długosza, braci Jerzego i Wojciecha Biedermanów, a także ratowników TOPR Janusza Kubicę i Stanisława Mateję Torbiarza oraz pilotów „Sokoła” Bogusława Arendarczyka i Janusza Rybickiego, którzy zginęli w katastrofie lotniczej w Dolinie Olczyskiej. Są tablice poświęcone osobom związanym z Tatrami, które zginęły gdzie indziej, np. w innych górach.
Od 1969 r. cmentarzem opiekuje się słowacki Tatrzański Park Narodowy. W 1970 r. obiekt wpisano do rejestru pamiątek narodowych. Nowe tablice montowane są od 2003 r. przez pracowników Ośrodka Służby Terenowej TANAP. O ich umieszczeniu decyduje komisja przy dyrekcji parku.
Cmentarz ma charakter symboliczny (nie ma tu pogrzebanych ciał) i międzynarodowy – upamiętnia ofiary gór różnej narodowości. Niezwykłe miejsce, które ku pamięci i przestrodze warto zobaczyć…

Podsumowując Trasa:
Stacja kolei elektrycznej Popradské pleso (parking) – Popradzki staw (Popradské pleso) – Schronisko nad Popradzkim Stawem (Popradská chata) – Rozdroże nad Żabim Potokiem (Rázcestie nad Žabím potokom) – Dolina Hińczowa – Wielki Hińczowy Staw (Veľké Hincovo pleso) – Wyżnia Koprowa Przełęcz (Vyšné Kôprovské sedlo, 2180 m) – Koprowy Wierch (Kôprovský štít, 2363 m) – powrót tym samym szlakiem do Popradzki staw (Popradské pleso) – Tatrzański Cmentarz Symboliczny pod Osterwą – Stacja kolei elektrycznej Popradské pleso (parking)

Pierwszy i zarazem bardzo intensywny dzień na słowackim szlaku szczęśliwie dobiegł końca O następnych będę opowiadała w kolejnych wpisach

POZDRAWIAM CIEPLUTKO