155. Ruiny Zamku Czorsztyńskiego

Witam :) Zachwycałam się tu niedawno słowackimi zamkami, ale przecież i u nas w Polsce pięknych zamków lub ich ruin nie brakuje. Podczas zeszłorocznych wakacji kilka z nich zwiedziłam, ale opowiem tylko o tych, które na moim blogu jeszcze nie gościły :) Pierwszym z nich są niewielkie, ale jakże pięknie usytuowane i malownicze ruiny Zamku Czorsztyńskiego :)

Zamek strzegący granic Królestwa Polskiego,
Murem ciężkim wzniesiony przez Króla Wielkiego,
Dawniej nad rzeką górował, na wzgórzu wznosił,
Dziś często wśród zamku ruin mgła się unosi.

Zamek wzniesiony z obronnym zamysłem Króla,
Jak spisały na kartach kronikarskie pióra,
Powstała nowa brama obok dawnej wieży,
I zapadnia przed zamkiem na zbrojnych rycerzy.

Na zamku bywały koronowane głowy,
Jadano tu jadło z dziczyzny, pito miody,
Witano Jadwigę nim koronę przyjęła,
I u boku Króla krajem władać poczęła.

Cały i pół wieku pół od chłopskiego ruszenia,
Zamek popadł ofiarą wielkiego płomienia,
Ogień strawił ze smakiem wielkie dachu bele,
Zamek padł w ruinę. Na czasu pewnie wiele.

Stał się rebelii siedzibą lat później wiele,
Gdy wysłannik Napierski stanął na jej czele.
Skazany za bunt, za zdradę, pism fałszowanie,
Na pal wbity został, na powolne konanie.
(Marcin Szwaczko – „O Czorsztynie”)

Ruiny tego gotyckiego zamku położone są na wzgórzu nad Dunajcem (obecnie nad Jeziorem Czorsztyńskim) w granicach Pienińskiego Parku Narodowego ( w 1996 r. rezerwat Zamek Czorsztyn o powierzchni 10,28 ha stał się częścią Pienińskiego Parku Narodowego).

Zamek został wzniesiony w XIV wieku z inicjatywy Kazimierza Wielkiego, jako warowania graniczna, której zadaniem było strzeżenie szlaku handlowego oraz dyplomatycznego usytuowanego w dolinie Dunajca. Jako oficjalna twierdza królewska rezydował w niej starosta. Funkcję tę przez pewien czas pełnił legendarny Zawisza Czarny z Garbowa.

Historia zamku była burzliwa. Był on kilkakrotnie zdobywany i oblężony. Z jego późniejszych dziejów znany jest motyw zdobycia Czorsztyna przez Kostkę Napieralskiego w czasie trwania buntu chłopskiego w 1651 roku. Napierski nie utrzymał się tutaj jednak długo. Po 10 dniach został schwytany i nabity na pal. Taką wymierzono mu karę za zdradę oraz bunt. W XVII wieku za rządów starosty Jana Baranowskiego Zamek w Czorsztynie przeżywał swój prawdziwy renesans. Twierdza została wówczas odbudowana i odnowiona. Około 1795 roku niestety budowla została doszczętnie zniszczona w pożarze. Od tej chwili popadała w ruinę. Pozostałości zamku, które zostały później odbudowane oraz odrestaurowane pozostają dziś pod opieką Pienińskiego Parku Narodowego i są udostępnione do zwiedzania. W trakcie prac utrwalono m.in. mur tarczowy. Odbudowano także piwnice, kuchnię oraz część dziedzińca. Na zamku średnim ku zaskoczeniu wszystkich odsłonięto relikty cylindrycznej wieży obronnej z czasów Kazimierza Wielkiego – najstarszej murowanej części warowni. Ciekawym znaleziskiem był także depozyt drewnianych naczyń, który odkryto na dziedzińcu zamku górnego. W późniejszym czasie odgruzowano także zamek średni. Tym samym trasa zwiedzania uległa znacznemu wydłużeniu. Baszta Baranowskiego jest utrzymywana w formie zakonserwowanej ruiny – bez zadaszenia, drzwi czy okien. (Źródło informacji: http://www.pieniny.net.pl)

Jeszcze bardziej szczegółową historię zamku można przeczytać na stronie:
http://www.zamekwczorsztynie.pl/  :)

Szukając informacji o tym zamku natknęłam się na taką oto ciekawostkę:
„Leżąc na granicy Czorsztyn był wielokrotnie miejscem ważnych wydarzeń historycznych oraz pobytów władców, poselstw i rycerstwa podążających na Węgry i z powrotem. Wielokrotnie przebywał tu Kazimierz Wielki, dwa razy gościł Władysława Jagiełłę, a Jadwiga w 1384 r. zatrzymała się w drodze po polską koronę. Tutaj miała zostać zwrócona pożyczka 37 tys. kop groszy praskich jaką udzielił Jagiełło Zygmuntowi Luksemburskiemu w zamian za Spisz (do zwrotu nigdy nie doszło). W Czorsztynie Władysław Warneńczyk pożegnał się z matką Zofią i bratem Kazimierzem podczas wyprawy przeciw Turkom. W 1655 Jan Kazimierz przekazał tu Jerzemu Lubomirskiemu skarb koronny, archiwum państwowe i insygnia koronacyjne, w tym jak pisał historyk P. Jasienica „tragikomiczny symbol uroszczeń” 2 korony: moskiewską i szwedzką (połowę Litwy zajmowała wówczas Moskwa a prawie cała Polska poddana była Szwedom). Lubomirski zabezpieczył wszystko w swej warowni w Lubowli na Spiszu (dziś Stara Lubovna na Słowacji)”. (Źródło informacji: https://zamki.res.pl )

Nazwa Czorsztyn pojawiła się już za czasów Kazimierza Wielkiego. Wtedy także zamek rozbudowano i uczyniono siedzibą starostów. Nazwa pojawiła się w dokumentach z 1348 roku.  Najprawdopodobniej wywodzi się ona od niemieckiego słowa „Schorstein” lub „Schorrenstein”, co oznacza dosłownie ostro sterczącą i wystającą skałę. (Źródło informacji: http://www.pieniny.net.pl )

Do zwiedzania udostępnione są zachowane i częściowo utrwalone ruiny zamku dolnego, średniego i górnego, renesansowa baszta Baranowskiego i Zieleniec :)

Z tarasów widokowych zamku górnego roztacza się ciekawa panorama na Zbiornik Czorsztyński :)

Można podziwiać stąd także Tatry, Gorce, Pieniny Spiskie, fragmentu Pienin Czorsztyńskich oraz Podhale.

I jeszcze kilka praktycznych informacji dla osób zainteresowanych jego zwiedzaniem :)

Indywidualne (bez przewodnika) zwiedzanie ruin zamku w Czorsztynie możliwe jest od 01.05 do 30.09 w godzinach 9.00-18.00 oraz od 01.10 do 30.04 w godzinach 10.00-15.00.

Ceny biletów:
6 zł – bilet normalny,
3 zł – bilet ulgowy (przysługuje m.in. uczniom szkół, emerytom  i rencistom, żołnierzom, osobom niepełnosprawnym),
dzieci do lat 7 – wstęp wolny

To nie była moja pierwsza wizyta na tym zamku, ale ponieważ minęło już kilka ładnych lat od poprzedniej, to z wielką chęcią i ciekawością zmian odwiedziłam go i dokładnie zwiedziłam ponownie :) Pogoda tego dnia wspaniale dopisała, więc tym bardziej przyjemnie się spacerowało i zwiedzało :)

POZDRAWIAM CIEPLUTKO, a ponieważ wakacje trwają, to i wakacyjnie 😉