Złoty Potok to wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Janów, na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej przy drodze wojewódzkiej nr 793. Wśród jej licznych atrakcji na szczególną uwagę zasługuje Pałac Raczyńskich i usytuowany obok niego Dworek Krasińskich. Jeżdżąc co tydzień na rowerze udało mi się i tam dojechać, opowiem więc dzisiaj o tych obiektach i ich otoczeniu 😉
Pierwotnie na miejscu Pałacu Raczyńskich stał dwór obronny, zbudowany najprawdopodobniej w 1581 r., później kilkakrotnie przebudowany. Zmieniali się też jego właściciele. Dwór, nazywany już zamkiem, następny właściciel Jan Koryciński odsprzedał w 1625 r. Stanisławowi Koniecpolskiemu, który przekazał go swemu bratankowi Janowi Koniecpolskiemu, założycielowi Janowa. Kolejnymi właścicielami zamku byli Potoccy, a następnie – z nadania carycy Katarzyny II – przejęli go książęta kurlandzcy, Bironowie, którzy nie mieszkali w Potoku.
Niezamieszkany zamek stopniowo podupadał i następni właściciele (Szaniawscy, a później Pruszakowie) nie remontowali go i użytkowali tylko część budynku, mieszkając we dworze w Żurawiu. W 1829 r. nie nadający się do zamieszkania zamek przejął siostrzeniec Pruszaków, Stanisław Leski. Wybudował on obok zamku parterowy dworek, w którym mieszkali kolejni właściciele Potoku – Skarżyńscy i Pintowscy. Posiadłości potockie były wtedy zadłużone, a zamek stał pusty i obracał się w ruinę.
W latach 1903-1905 pałac został gruntownie przebudowany wg projektu Jana Heuricha i Zygmunta Hendla. Hrabia Karol Raczyński ożenił się z księżną Stefanią Czetwertyńską i przygotował pałac jako swoje gniazdo rodzinne. Front zwrócony na zachód zdobi pięcioosiowy ryzalit, zakończony trójkątnym przyczółkiem z kartuszem herbowym. W północnym skrzydle znajdowała się romantyczna wieża, którą ze względów strategicznych rozebrano w połowie 1939 r.
Przed portykiem zdobiącym główne wejście do pałacu ustawione są dwa marmurowe lwy, podtrzymujące tarcze z herbami: Nałęcz (Przewiązka) – hrabiów Raczyńskich i Czetwertyński I (Święty Jerzy zabijający smoka) – książąt Czetwertyńskich. Były one na czas wojny zakopane w miejscu, w którym obecnie stoją. Podczas wojny hitlerowcy zajęli pałac i przenieśli Raczyńskich do dworku. W 1944 r. wysiedlili rodzinę właścicieli do Częstochowy, aby nie widzieli dokonywanej kradzieży. Najcenniejsze elementy wyposażenia pałacu Niemcy wywieźli w 1945 r. Resztę zniszczyli po wkroczeniu Rosjanie.
Po wojnie władze komunistyczne zabroniły Raczyńskim powrotu do Złotego Potoku pod groźbą aresztu, a dobra złotopotockie zostały rozparcelowane jako pierwsze w kraju. Ostatni właściciel Złotego Potoku, hr. Karol Raczyński, wnuk Zygmunta Krasińskiego zmarł w nędzy w Łodzi w 1946 r. i został pochowany w złotopotockim kościele. Jego żona Stefania z Czetwertyńskich wyjechała po śmierci męża do Anglii. Pozwolono jej zabrać ze sobą tylko jedną walizkę. Po wojnie w pałacu mieściło się Technikum Rolnicze, później Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego, a następnie oddział Zespołu Parków Krajobrazowych. Po wojnie budynek był kilkakrotnie remontowany. Hol parteru zdobią pary kolumn i dekoracja stiukowa. Zachowała się zabytkowa drewniana klatka schodowa, a na piętrze część boazerii przytrzymującej tapety z materii. Z dawnego wyposażenia pałacu pozostały także szafy biblioteczne i kredens kuchenny oraz nieliczne meble i obrazy eksponowane w Dworku Krasińskich. Obecnie Pałac zarządzany przez Starostwo stoi pusty i niestety niszczeje. Jak widać jednak na zdjęciach przeglądając się w lustrze Stawu Irydion prezentuje się pięknie 
A na kolejnym zdjęciu wspomniany Staw Irydion
Nie jest wielki, więc dysponując nawet niewielką ilością czasu można obejść go wkoło.
I jeszcze jedno zdjęcie zrobione nad tym uroczym stawem
Ale to nie koniec atrakcji tego miejsca, bo oprócz malowniczego Stawu Irydion, obok Pałacu Raczyńskich w Złotym Potoku znajduje się również Dworek Krasińskich. Jego powstanie datowane jest na 1829 rok.
Po wojnie w dworku Krasińskich mieszkali m. in. nauczyciele Technikum Rolniczego, które działało w sąsiednim pałacu Raczyńskich. Następnie istniało tu Muzeum Biograficzne im. Zygmunta Krasińskiego, będące jednym z oddziałów Muzeum Częstochowskiego (1985-2007). Po 2007 r. obiekt był w dość złym stanie co zaniepokoiło władze gminy Janów. Jednak z prawnego punktu widzenia nie mogły wydawać pieniędzy na remont zabytku. Ostatecznie Muzeum Częstochowskie zwróciło dworek skarbowi państwa, a ten przekazał go w użytkowanie samorządowi terytorialnemu (2007 r.). Po tym fakcie gmina wyremontowała dworek i otworzyła w nim Muzeum Regionalne im. Zygmunta Krasińskiego.
Dworek Krasińskich to obiekt parterowy, zbudowany w stylu klasycystycznym. Własnością rodziny Krasińskich stał się w 1856 roku. Zygmunt Krasiński przybył do Złotego Potoku 29 lipca 1857 roku i zamieszkał w nim wraz z rodziną. Obecnie w tym staropolskim dworku znajduje się w nim stała ekspozycja poświęcona rodzinom Krasińskich i Raczyńskich. Zaprezentowane na wystawie pamiątkowe eksponaty pochodzą z majątków obu rodzin. W muzeum znajdują się m.in.: pierwsze wydania niektórych utworów Zygmunta Krasińskiego, portrety poety i członków jego rodziny, drobne przedmioty użytkowe oraz pianino marki „ERARD”, w którego wyborze pomagał poecie Fryderyk Chopin. Pianino to było przeznaczone dla Delfiny Potockiej. Obecnie wystawa została poszerzona o zabytki znajdujące się dotychczas w sąsiednim pałacu Raczyńskich.
Z całej prezentowanej wystawy dawnej własności Krasińskich i potem Raczyńskich, na szczególną uwagę zasługują meble, obrazy, rzeźby, przedmioty rzemiosła artystycznego. Są to m.in. portrety Elżbiety Krasińskiej i Wincentego Krasińskiego pędzla F. Winterhaltera, zbiorowy portret dzieci poety, rysunkowy portret Zygmunta Krasińskiego w wieku dziecięcym.
Niestety tym razem nie udało mi się wejść do środka – muzeum było czynne do godz. 17.00, a ja dotarłam tam już po 17.00. Szkoda, tym bardziej, że zwiedzając to muzeum poprzednim razem zdjęć w środku nie zrobiłam 
Dla osób zainteresowanych podaję godziny otwarcia: sezon letni – obowiązuje od 1 marca – 31 października. poniedziałek-piątek: godz. 9.00-17.00 sobota-niedziela: godz. 10.00-18.00 sezon zimowy – obowiązuje od 1 listopada do końca lutego. poniedziałek-piątek: godz. 8.00-16.00 sobota-niedziela: godz. 11.00-15.00 oraz cennik: bilet normalny – 4 zł bilet ulgowy – 2 zł (przysługuje grupie powyżej 10 osób oraz ustawowo podlegającym uldze) wstęp wolny (przysługuje dzieciom do lat 7 oraz ustawowo zwolnionym z opłat za wstęp do muzeum) Źródło informacji: janow.pl
Pałac Raczyńskich i Dworek Krasińskich to ciekawe obiekty otoczone prawie czterdziestohektarowym parkiem w stylu angielskim, przez którego środek przepływa Wiercica (zdecydowała ona o nadaniu parkowi romantycznego charakteru). Na terenie zespołu pałacowo-parkowego odnaleźć można także interesujący pomnik przyrody – ok. 600-letni dąb szypułkowy „Dziad”.
Ja spacerując tam wypatrzyłam jeszcze taką oto kapliczkę
Opisany i pokazany przeze mnie w tym wpisie Pałac Raczyńskich, Dworek Krasińskich i Staw Irydion to tylko nieliczne spośród wielu atrakcji Złotego Potoku, w gminie Janów. Kiedyś opowiadałam już o Bramie Twardowskiego, Diabelskich Mostach, Zamku Ostrężnik i Jaskini Ostrężnickiej, a w przyszłości planuję opowiedzieć o pozostałych jego atrakcjach. Zachęcam więc do czytania moich kolejnych wpisów i oczywiście odwiedzenia Złotego Potoku w gminie Janów
POZDRAWIAM CIEPLUTKO
