Witam  Kolejny dzień wyjazdu, to kolejna wysokogórska wędrówka i podziwianie wspaniałych widoków

Przejściem granicznym w Jurgowie opuściliśmy Polskę i przejeżdżając przez Zdiar, Tatrzańską Kotlinę, dojechaliśmy do miejsca pomiędzy osadami Matlary i Kieżmarskie Żłoby. Znajduje się tam płatny parking samochodowy i przystanek autobusowy – Biała Woda (słow. Biela voda). Miejsc parkingowych jest niedużo, więc by załapać się na wolne, trzeba być na parkingu wcześnie rano. Po zaparkowaniu i spakowaniu plecaków ruszyliśmy szlakiem żółtym w głąb Doliny Kieżmarskiej

Minęliśmy Zbójnicką Polanę, Rozdroże nad Matlarami (słow. Razcestie nad Matliarami) oraz Rozdroże przy Zimnej Studni (słow. Razcestie Salviovy Pramen). Szlak piął się delikatnie w górę, a wędrówkę nim uprzyjemniał nam potok Biała Woda Kieżmarska (słow. Kežmarská Biela voda).

Gdy naszym oczom ukazała się panorama szczytów górujących ponad Zielonym Stawem Kieżmarskim wiedzieliśmy, że do schroniska i stawu jest już blisko

Wkrótce z oddali zobaczyliśmy Schronisko nad Zielonym Stawem Kieżmarskim (słow. Chata pri Zelenom Plese).

Szybko zbliżyliśmy się do niego

Po prawie trzech godzinach wędrówki Doliną Kieżmarską dotarliśmy do Zielonego Stawu Kieżmarskiego (słow. Zelené pleso) Określenie „zielony” doskonale do niego pasuje

Nad brzegiem Zielonego Stawu Kieżmarskiego, na wysokości 1551 m n.p.m znajduje się Schronisko nad Zielonym Stawem Kieżmarskim (słow. Chata pri Zelenom Plese, Brnčalova Chata)

Przy schronisku zrobiliśmy sobie pierwszy tego dnia dłuższy postój

Było jeszcze wcześnie, więc bez problemu można było przysiąść i delektować się pięknem tego miejsca

W późniejszych godzinach byłoby to nierealne, tak samo zresztą jak zrobienie zdjęć bez ludzi w kadrze

Pierwsi turyści mogli też na spokojnie zaprzyjaźnić się z trzema uroczymi oswojonymi pieskami gospodarzy

To malownicze miejsce przyciąga turystów, a historia schroniska sięga okolic roku 1880. Pierwsi turyści, którzy wybierali się nad Zielony Staw, nocowali pod gołym niebem lub w szałasach pasterskich na Rakuskiej Polanie w Dolinie Przednich Koperszadów – tam właśnie powstał pierwszy schron, czyli Egidowa Chata. Do 1890 r. płonęła dwukrotnie, zaś w latach 1894-1897 na brzegu stawu wzniesiono kamienny budynek z pięcioma pomieszczeniami. Od imienia fundatora – arcyksięcia Fryderyka Habsburga – nazywano go Fridrichovą Chatą lub Bedrichovą Chatą. Schronisko z werandą zostało zaprojektowane przez Heinricha Hermanna. Od tego czasu budynek przechodził kilka renowacji, aż do osiągnięcia dzisiejszego wyglądu.
(Źródło informacji: https://portaltatrzanski.pl )

Bufet schroniska dysponuje jadalnią oraz tarasem na powietrzu, jest tu też druga jadalnia z panoramicznymi oknami, obok której znajduje się kuchnia turystyczna – można tu przyrządzać posiłki we własnym zakresie na schroniskowym palniku gazowym. Specjalnością schroniska jest „Nosičsky čaj” (Herbata Tragarzy) sporządzany z ziół zbieranych na okolicznych stokach górskich. Niemniej schronisko nie jest zaopatrywane przez nosiczów, ale w sposób zmechanizowany. (Źródło informacji: http://www.tatry.info )

Na poziomie piwnicy, od strony stawu, znajduje się taras z ławeczkami i wejście do vyčapu, czyli pijalni piwa. Warto zwrócić tu uwagę na wiszące na ścianach dowcipy rysunkowe z życia taterników.

Pokoje mają różną wielkość – od 2 do 12 łóżek, można też nocować we własnym śpiworze na poddaszu, gdzie do dyspozycji turystów są poukładane na podłodze materace. (Źródło informacji: http://www.tatry.info )

Po regenerującym odpoczynku ruszyliśmy dalej szlakiem żółtym w górę, schronisko pozostawiając za plecami, w dole

Szybko jednak tempo naszej wędrówki spadło, ponieważ szlak biegł dosyć stromo, miejscami trzeba było wysoko podnosić nogi i uważnie stawiać kroki. Dla ułatwienia pokonywania śliskich skał (zwłaszcza gdy jest mokro) zamontowano łańcuchy

Po 1 h dotarliśmy nad położony na wysokości 1801 m n.p.m. Czerwony Staw Kieżmarski, gdzie mogliśmy odpocząć

Bardzo trudno określić jego wymiary, ponieważ ulegają one wyraźnym okresowym wahaniom. Według pomiarów TANAP z lat 60. XX wieku jego powierzchnia to 0,19 ha, długość 66 m, szerokość 35 m, głębokość 1,2 m (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org)

Czerwony Staw Kieżmarski (słow. Červené pleso) jest jednym z trzech niewielkich stawów w Dolinie Jagnięcej. Pozostałe dwa to: Modry Stawek (słow. Belasé pleso) położony na wysokości 1865 m n.p.m. oraz Jagnięcy Stawek (słow. Malé Červené pliesko) położony na wysokości 1920 m n.p.m.

Na zdjęciu Modry Stawek (słow. Belasé pleso). Jest to silnie wgłębione w teren jezioro polodowcowe wypełniające cyrk lodowcowy.

Po krótkim odpoczynku nad Czerwonym Stawem Kieżmarskim (słow. Červené pleso) wróciliśmy na kamienną ścieżkę. Trawersując zbocze Jastrzębiej Turni weszliśmy w bardziej kamienisty teren.

Mąż już kiedyś tędy wędrował, a ja z synem byłam po raz pierwszy w Dolinie Jagnięcej

Dolina Jagnięca (słow. Červená dolina) jest to boczna dolinka odchodząca od Doliny Zielonej Kieżmarskiej (dolina Zeleného plesa) w kierunku północnym. Doliny oddziela wysoki, ponad dwustumetrowy rygiel skalny.

Dolinka ma długość około 1 km i powierzchnię 0,75 km². Jest typową doliną wiszącą polodowcowego pochodzenia. Składa się z dwóch położonych jeden nad drugim kotłów lodowcowych ze stawkami. Nie była wypasana, stale natomiast przebywają w niej kozice. (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org)

Mieczysław Karłowicz, który w 1907 r. był świadkiem polowania na kozice przez księcia Christiana Hohenlohego, pisał o tej dolinie: „Dzika, kamienista, bezuroczna”. (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org)

Polska nazwa doliny pochodzi od Jagnięcego Szczytu, natomiast słowacka, niemiecka i węgierska – od Czerwonego Stawu Kieżmarskiego.

Bardzo przyjemnie się wędrowało Doliną Jagnięcą. Gdy jednak szlak odbił w lewo i pojawił się pierwszy trudniejszy odcinek – wspinaczka po stromej skale ubezpieczona łańcuchem,  ja spasowałam

Z tym odcinkiem poradziłabym sobie, ale ze względu na mój lęk ekspozycji dalsze wędrowanie po eksponowanym terenie byłoby dla mnie zbyt stresujące, a ja w moich górskich wędrówkach dotarłam do takiego etapu, że zamiast zaliczać na siłę kolejne szczyty, wolę czerpać przyjemność z obcowania z górami

Moi Panowie dzielnie powędrowali dalej, by zdobyć Jagnięcy Szczyt, a ja pozostałam na etapie końcowego podejścia na Kołowy Przechód i wcale się tego nie wstydzę

Osobom pragnącym mocniejszych wrażeń i spragnionych pięknych widoków oczywiście polecam dalszą część szlaku Na podstawie opowieści moich bliskich i ogólnie dostępnych wiadomości pokrótce też o tym opowiem

Po wejściu na Kołowy Przechód przechodzi się na drugą stronę grani i skręca w prawo. Należy tam uważać, by nie pomylić drogi.

Jak można wyczytać na stronie: http://natatry.pl/ „Zaczyna się trudny i skalisty teren (spora ekspozycja na dwie strony), momentami trzeba pomagać sobie rękami. Szlak biegnie granią, wznosząc się i opadając na przemian. Często idziemy przez skalne turnie, rynny czy galeryjki. Cały czas uważnie obserwujemy żółte znaki. Po przejściu kilku skalnych żeberek wychodzimy na ostatnie siodełko grani. Teraz już bez kłopotów wychodzimy na rozległy wierzchołek Jagnięcego Szczytu.”

Moi Panowie mieli podobne wrażenia

Kolejne zdjęcie zostało zrobione już na Jagnięcym Szczycie (słow. Jahňací štít, 2230 m n.p.m.)

Jagnięcy Szczyt (słow. Jahňací štít, 2230 m n.p.m.) znajduje się pomiędzy Czerwoną Turnią a Szalonym Wierchem. Góra o kształcie piramidy wznosi się na północnym wschodzie Tatr Wysokich. Ma dwa wierzchołki połączone niemal poziomą granią.

Ze szczytu roztacza się rozległy widok obejmujący między innymi Łomnicę, Tatry Bielskie i niektóre szczyty Tatr Zachodnich. Góruje nad dolinami Kołową, Skoruszową, Zadnich Koperszadów, Jagnięcą i Doliną Białych Stawów. Odchodzą od niego dwie granie: w stronę Kozia Turnia (kierunek południowo-wschodni) i Jagnięca Grań (kierunek północno-zachodni) – znajduje się tam odkrywka najstarszych skał osadowych w Tatrach. Pierwszego znanego wejścia dokonał Robert Townson już w 1793 r., natomiast pierwsze zimowe wejście miało miejsce w roku 1911. Szczyt zdobyli wówczas węgierscy taternicy. (Źródło informacji: https://portaltatrzanski.pl )

I jeszcze ujęcie w kierunku Tatr Bielskich

Ze szczytu należy zejść tym samym – żółtym szlakiem. Trzeba uważać, aby nie przeoczyć wąskiej i niepozornej szczerbiny, w której ścieżka przechodzi na drugą stronę grani. Często zdarzają się tutaj pomyłki. Turyści, zamiast przejść tą szczerbiną na wschodnią stronę grani, idą dalej granią w kierunku Kołowego Szczytu. Łatwo się pomylić, gdyż wiedzie tam dobrze przez turystów wydeptana ścieżka, jednak prowadzi ona do miejsca, skąd zejść do Doliny Jagnięcej się nie da, gdyż grań jest tam stromo podcięta i należy wrócić. Piszę o tym, bo i Moich Panów wprowadziła w błąd ta ścieżka

I ponownie gimnastyka przy zejściu z Kołowego Przechodu

Gdy Moi Panowie zdobywali Jagnięcy Szczyt, ja powoli schodziłam w kierunku Czerwonego Stawu Kieżmarskiego. Co chwilę przystawałam by zrobić kolejne zdjęcie, a nawet przysiadałam, by w ciszy i spokoju kontemplować piękno Doliny Jagnięcej Uwielbiam wędrować tatrzańskimi szlakami, ale cenię sobie też te chwile, gdy mogę przysiąść i być z górami sam na sam

Spotkaliśmy się nad brzegiem Czerwonego Stawu Kieżmarskiego i dalej już schodziliśmy razem

I po raz drugi tego dnia odwiedziliśmy Schronisko nad Zielonym Stawem Kieżmarskim (słow. Chata pri Zelenom Plese, Brnčalova Chata)

Ostatni dłuższy postój zrobiliśmy sobie w tym pięknym miejscu

Idąc rano Doliną Kieżmarską widzieliśmy tylko kilka osób, schodząc mogliśmy przekonać się jak tłumnie odwiedzana jest. Piękno przyciąga, wiadomo O poprzedniej wędrówce tą doliną można przeczytać też w moim archiwalnym wpisie 133. W Dolinie Kieżmarskiej

Prawie 12 godzin na szlaku (przejście + postoje). Dla mnie to był cudownie spędzony dzień i mimo, że nie stanęłam na wierzchołku Jagnięcego Szczytu, to również satysfakcjonujący. Obcowanie z tatrzańskim pięknem dostarczyło mi sporej dawki endorfin, a Moim bardziej zaawansowanym Panom oprócz endorfin to i adrenaliny Życzę sobie jak najwięcej tak udanych wędrówek

Podsumowując Trasa:
Biała Woda (słow. Biela voda) – Dolina Kieżmarska (słow. Dolina Kežmarskej Bielej vody) – Schronisko nad Zielonym Stawem Kieżmarskim (słow. Chata pri Zelenom plese) – Dolina Jagnięca (słow. Červená dolina) – Jagnięcy Szczyt (słow. Jahňací štít, 2230 m n.p.m.) – powrót tą samą trasą                                                                           

Wiosna, wiosna, wiosna, ach to Ty !!!!!!!!!!!!!                                                     POZDRAWIAM WIOSENNIE

Witam serdecznie
Po dwóch intensywnych dniach na górskich szlakach, mimo, że pogoda nadal sprzyjała wędrówce, postanowiliśmy zrobić sobie „odpoczynkowy” dzień. Pospaliśmy dłużej, zjedliśmy nieśpiesznie śniadanie i pojechaliśmy w kierunku przejścia granicznego w Jurgowie, by zwiedzić jedno z przygranicznych słowackich miasteczek Fajny plan, ale niestety już w Jurgowie utknęliśmy w długim korku spowodowanym remontem mostu w miejscowości Podspady (słow. Podspády). Przejeżdżając tamtędy wcześnie rano i wracając późno wieczorem nie było tego problemu. Szybko podjęliśmy decyzję by zawrócić i przez Łapszankę, Łapsze-Niżne pojechać do Niedzicy

W Niedzicy już wielokrotnie byliśmy, a wspominałam o tym np. w wpisie 156. Zamek Dunajec w Niedzicy

W przeszłości dokładnie zwiedziliśmy Zamek Dunajec w Niedzicy, a także ruiny Zamku Czorsztyńskiego, o czym również opowiadałam tu – wpis 155. Ruiny Zamku Czorsztyńskiego. Ponowne zwiedzanie tych obiektów odpuściliśmy więc, tym bardziej, że była niedziela i wszędzie dużo ludzi, kolejki do kas.

Odbyliśmy tradycyjny, powolny spacer koroną zapory wodnej

Posiedzieliśmy trochę nad wodą i po delektowaliśmy się pięknem tego miejsca. Rejs statkiem po wodach Jeziora Czorsztyńskiego odbywaliśmy kilka lat temu, więc mimo, że atrakcyjny, to nie było sensu stać w kolejce i powtarzać go.

Niedaleko Zapory Wodnej w Niedzicy znajduje się Rodzinny Park Rozrywki „Spiska Kraina”, a nim dwa tematyczne parki miniatur. Park Miniatur Zabytków Podtatrza zwiedzaliśmy kilka lat temu, więc teraz zapoznaliśmy się z miniaturami w Parku „Śladami Objawień Matki Bożej”.

W parku prezentowane są miniatury świątyń – sanktuaria maryjne związanych z objawieniami oraz uzdrowieniem za sprawą Matki Bożej.

Wspaniale pokazane zostało Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej na Jasnej Górze.

To jedno z ważniejszych miejsc kultu maryjnego oraz najważniejsze centrum pielgrzymkowe katolików w Polsce, ze znajdującym się obrazem Matki Bożej Częstochowskiej, który uważany jest za cudowny oraz zbiorem wielu innych dzieł sztuki, najczęściej sakralnej, stanowiących w większości dary wotywne wiernych. 16 września 1994 obiekt uznany został za pomnik historii. (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org )

Poniżej miniatura Sanktuarium Matki Bożej Gietrzwałdzkiej.

Gietrzwałd stał się sławny dzięki Objawieniom Matki Bożej, które trwały od 27 czerwca do 16 września 1877. Głównymi wizjonerkami były: trzynastoletnia Justyna Szafryńska i dwunastoletnia Barbara Samulowska.
W 1967 papież Paweł VI udzielił zgody na koronację obrazu Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej. Aktu koronacji na dziewięćdziesięciolecie objawień dokonał 10 września 1967 prymas Polski, kardynał Stefan Wyszyński, a udział w uroczystościach wziął metropolita krakowski Karol Wojtyła. (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org )

Kolejny obiekt to Sanktuarium Matki Bożej w Płonce Kościelnej. Znane jest przede wszystkim z cudownego obrazu Matki Boskiej Płonkowskiej, Królowej Młodzieży, za pośrednictwem którego dochodziło m.in. do niewytłumaczalnych ozdrowień.

Idąc dalej prosto dotarliśmy do miniatury Sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej – Kościóła św. Doroty w Licheniu Starym.

Skromny obiekt poniżej to Sanktuarium Matki Bożej Królowej Polski w Szczyrku.

Usytuowany jest w północnej części miasta Szczyrk, na wysokości 670 m n.p.m., w miejscu potocznie zwanym „Górką”, przy szlaku turystycznym ze Szczyrku na Klimczok. Miejsce licznych pielgrzymek do cudownego obrazu Matki Bożej i cudownego źródełka.

Kolejna miniatura odzwierciedla Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej w Gdańsku Matemblewie. Mieści się na osiedlu Matemblewie w gdańskiej dzielnicy Brętowo, w województwie pomorskim. Należy do dekanatu Gdańsk Oliwa w archidiecezji gdańskiej. Od prawie 250 lat pielgrzymują tu kobiety ciężarne, rodziny wielodzietne, a także małżeństwa, które nie mogą doczekać się potomstwa. Potem wracają, by dziękować. Przy sanktuarium od 1994 funkcjonuje Dom Samotnej Matki.

I przysiadłam obok Sanktuarium Matki Bożej w Górce Klasztornej. To najstarsze w Polsce miejsce kultu maryjnego. Znajduje się we wsi Górka Klasztorna koło Łobżenicy, w województwie wielkopolskim.

Matka Boża objawiła się w tym miejscu pasterzowi w roku 1079. Dzisiaj miejsce to jest znane z Cudownego Obrazu Matki Bożej Góreckiej oraz studzienki, w której woda z chwilą ukazania się Maryi nabrała cudownych właściwości. Opiekunami tego miejsca są od 1923 roku Misjonarze Świętej Rodziny.

Na przestrzeni dziejów naszej Ojczyzny, przeciwnicy Boga i kultu maryjnego wielokrotnie starali się wymazać to miejsce z kart historii, wymazać pierwsze ślady kultu Maryi i wiary Polaków. Tak było w okresie protestantyzmu, w czasie najazdu Szwedów, w czasach zaborów, czy też podczas II wojny światowej, kiedy to w Górce stworzono obóz zagłady dla duchowieństwa, okolicznych mieszkańców i jeńców angielskich. Wielokrotnie doświadczano to miejsce cierpieniem i krzyżem. (Źródło informacji: https://gorkaklasztorna.com )

Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej Różańcowej w Janowie Lubelskim też pięknie się prezentuje

W parku można podziwiać dwadzieścia sanktuariów z Polski, Europy i innych kontynentów.

Na uwagę zasługuje miniatura Sanktuarium Matki Bożej w La Salette (w miejscowości La Salette-Fallavaux we francuskich Alpach).

Poniżej widzimy Kościół Gesù Nuovo w Neapolu. Może na zewnątrz nie robi wrażenia, ale jest to jeden z najważniejszych kościołów w Neapolu, wypełniony dziełami baroku.

Sanktuarium Matki Bożej w Lourdes jest światowym centrum pielgrzymek, odwiedzanym rocznie przez 6 mln osób z całego świata (w okresie od marca do października). Jego miniaturę również możemy zobaczyć

Sanktuarium Matki Bożej w Lourdes rozpościera się na powierzchni 52 hektarów. Na jego terenie znajdują się 22 miejsca kultu.

Bazylika Zwiastowania Pańskiego w Nazarecie (Izrael) to jedna z trzech najważniejszych świątyń chrześcijańskich odwiedzanych przez pielgrzymów przybywających do Ziemi Świętej (po bazylice Bożego Grobu w Jerozolimie i bazylice Narodzenia Pańskiego w Betlejem). Wchodzi ona w skład kompleksu sakralnego Klasztoru Franciszkanów w Nazarecie. W niedzickim parku można zobaczyć miniaturę tego świętego miejsca.

Pięknie wygląda też miniatura Sanktuarium Matki Bożej Różańcowej w Fatimie

Wszystko zaczęło się 13 maja 1917 roku. W małej wiosce Cova da Iria, niedaleko Fatimy, troje młodych pastuszków – Łucja dos Santos oraz rodzeństwo Franciszek i Hiacynta Marto – doświadczyło pierwszego z sześciu objawień Matki Bożej. Podczas tych spotkań, które miały miejsce każdego 13. dnia miesiąca od maja do października, Maryja przekazała dzieciom orędzia dotyczące pokoju, modlitwy i pokuty. Objawienia te, zakończone tzw. „Cudem Słońca” w październiku, przyciągnęły uwagę świata katolickiego i uczyniły z Fatimy ważne miejsce pielgrzymek. Fatima jest jednym z najważniejszych ośrodków kultu maryjnego i przyciąga miliony pielgrzymów z całego świata. (Źródło informacji: https://www.nomada.org.pl )

Tłumy pielgrzymów przybywają również do Sanktuarium Matki Bożej Płaczącej w Syrakuzach (wł. Santuario della Madonna delle Lacrime).

Na stronie: https://sanktuaria.maps24.eu można przeczytać: „Na wschodnim wybrzeżu Indii, w miejscowości Vailankanni, wznosi się dumnie Bazylika Matki Bożej Dobrego Zdrowia. Zbudowano ją na miejscu objawień Maryjnych, które cechuje wyjątkowy fenomen w całej historii chrześcijaństwa: tamtejsze objawienia to trzy zupełnie różne ukazania się Maryi. Matka Najświętsza pojawia się w tym samym miejscu, ale zupełnie innym wizjonerom i to w długich odstępach czasu. Już sam ten fakt każe się nam z uwagą pochylić się nad tym hinduskim miejscem, gdzie tak blisko do Boga i Jego Matki. A gdy jeszcze dodamy, że dwaj pierwsi wizjonerzy byli najprawdopodobniej wyznawcami religii hindu, mamy już do czynienia z objawieniem rzeczywiście niezwykłym.”

Poniżej Bazylika Matki Bożej Dobrego Zdrowia w Vailankanni.

Kolejne zdjęcie przedstawia Sanktuarium Matki Bożej Różańcowej w San Nicolás w prowincji Buenos Aires, w Argentynie

Do miejsc objawień Matki Bożej należy też Sanktuarium Matki Bożej Nadziei w Pontmain.

Do objawień doszło w dramatycznych warunkach wojny prusko-francuskiej w 1871 roku. W połowie stycznia armia pruska znajdowała się zaledwie kilka kilometrów od miejscowości Pontmain. Mieszkańcy obawiali się o swoje życie.
Proboszcz parafii Michel Guerin polecił modlić się do Matki Najświętszej o obronę. W wiosce panował strach, a ludzie byli przekonani, że jedynie cud może ich uratować. Kapłan rozdał wiernym cudowny medalik i prosił, by zawierzyli się Maryi. 12-letni Eugène Barbedette, jego brat oraz dwie dziewczynki: 11-letnia Françoise Richer oraz 9-letnia Jeanne Marie Lebossé zobaczyli Maryję i na niebie pojawiło się przesłanie: „Proszę, módlcie się, moje dzieci”.
Słowa wypowiedziane przez Maryję przyniosły ludziom nadzieję. Dzień po objawieniu armia pruska wycofywała się. Jeszcze w nocy ponoć niektórzy żołnierze widzieli postać kobiecą na niebie.
„Madonna strzeże tego kraju i nie pozwala nam iść naprzód” – powiedzieli swoim zwierzchnikom. 18 lutego 1871 roku podpisano rozejm, a wojsko pruskie nie wkroczyło do Pontmain. Niedługo potem wszyscy powołani do wojska wrócili z wojny cali i bezpieczni. Miejscowa ludność nazwała Maryję „Matką Bożą Nadziei”. (Źródło informacji: https://pl.aleteia.org).

I na koniec jeszcze makieta Sanktuarium Matki Bożej z Guadalupe

Kościół powszechny czci Matkę Bożą z Guadalupe jako Patronkę życia poczętego i Nowej Ewangelizacji. Jest ona również patronką Zakonu Rycerzy Kolumba, co sprawia, że maryjna duchowość Rycerzy zyskuje pewien dodatkowy wymiar.

Piękne makiety, niezwykłe miejsca… po wizycie w tym parku mój apetyt na pielgrzymowanie i podążanie śladami objawień Matki Bożej znacznie wzrósł

Na pewno warto odwiedzić ten park miniatur i zobaczyć z bliska wszystkie najważniejsze miejsca kultu maryjnego – miejsca święte, gdzie dokonały się objawienia oraz uzdrowienia za sprawą Matki Bożej.

Miło wspominam ten dzień i zachęcam wszystkich do odwiedzenia Niedzicy Atrakcji turystycznych w tej okolicy nie brakuje i z pewnością każdy znajdzie coś odpowiedniego dla siebie

POZDRAWIAM 

Witam serdecznie
Kolejnego dnia wyjazdu pogoda okazała się być dla nas łaskawą i pomyślnie zrealizowaliśmy nasz plan wejścia na Rohatkę (słow. Prielom, 2288 m n.p.m.). Z przyjemnością powracam do tych wspomnień i dzisiaj zrelacjonuję trasę naszej wędrówki

Tak jak i poprzedniego dnia, wstaliśmy wcześnie, granicę państwa przekroczyliśmy w Jurgowie, ale tym razem pojechaliśmy do Starego Smokowca. Ta urocza miejscowość u podnóża słowackich Tatr Wysokich jest nam od lat doskonale znana. Dla wielu turystów i dla nas również jest doskonałą bazą wypadową w wyższe partie gór. W moich archiwalnych wpisach można znaleźć kilka opisów tras ze Starego Smokowca, a ostatni dotyczył wejścia na Lodową Przełęcz (słow. Sedielko, 2372 m n.p.m.).

Pierwszy etap wędrówki to było godzinne wejście szlakiem zielonym na Smokowieckie Siodełko lub po prostu Siodełko (słow. Hrebienok, 1285 m n.p.m.).
Z radością przywitaliśmy się z niedźwiedzią rodzinką Od zeszłego roku syn jeszcze urósł, nam siwych włosów przybyło, a niedźwiadki odmłodniały To nie fair

Ten etap wędrówki można sobie ułatwić i na Hrebienok wjechać nadziemną kolejką linową. Są też osoby, które tylko wjeżdżają, korzystają z różnych atrakcji tego miejsca i nigdzie dalej nie idą np. osoby z małymi dziećmi.

My z Hrebienka (1285 m n.p.m.) wędrowaliśmy już do Doliny Wielickiej, na Sławkowski Szczyt (Slavkovský štít, 2452 m n.p.m.), Doliną Staroleśną do Zbójnickiej Chaty, a także do Schroniska Téryego (słow. Téryho chata) w Dolinie Pięciu Stawów Spiskich. W zeszłym roku z Doliny Pięciu Stawów Spiskich, zdobywaliśmy Lodową Przełęcz, a tym razem chcieliśmy powtórzyć szlak do Zbójnickiej Chaty, a następnie zdobyć Rohatkę

Idąc (z Hrebienka) oznaczoną na czerwono Magistralą Tatrzańską po 20 minutach dotarliśmy do Rozdroża nad Rainerową Chatą.

Tego dnia drogowskaz był niekompletny, bo zabrakło na nim tabliczki z odbiciem do Doliny Staroleśnej, ale na szczęście byliśmy zorientowani w terenie i mieliśmy mapę. Odbiliśmy więc w lewo i wkrótce pojawił się na ścieżce niebieski szlak, a dodatkowo ostrzegawcze tablice

Dolina Staroleśna przywitała nas ponurą aurą. Na leśnym odcinku było mgliście i idąc omijaliśmy kałuże – pozostałości po deszczach z poprzedniego dnia, ale gdy doszliśmy do kosówki przejaśniło się i od tej pory przyjemniej się już wędrowało

Po obu stronach ścieżki wznosiły się urwiste, skaliste zbocza.

Po prawej zachwycała nas Pośrednia Grań (2441 m n.p.m.), a po lewej Sławkowski Szczyt (2452 m n.p.m.).

Dolina Staroleśna (słow. Veľká Studená dolina) to jedna z największych dolin tatrzańskich położonych na terenie Słowacji w Tatrach Wysokich. Dnem doliny płynie Staroleśny Potok (słow. Veľký Studený potok).

Na zdjęciu po prawej zbocza Sławkowskiego Szczytu, a centralnie widzimy kaskady na Staroleśnym Potoku

Dotarliśmy do mostu nad Staroleśnym Potokiem. Pamiętam, że dawniej był drewniany, a teraz proszę jaki solidny-metalowy. Zrobiliśmy sobie tu odpoczynek

I zmiana topografii – weszliśmy w bardziej skalisty teren. Pojawił się też trawers ubezpieczony łańcuchem, ale pokonanie go nie sprawiło nam trudności. Kilka lat temu 7letni syn też doskonale sobie z nim poradził

W Dolinie Staroleśnej znajduje się 27 stałych Staroleśnych Stawów i kilka okresowych stawków. Największy z nich to położony na wysokości 2057 m, pod ścianami Rówienkowej Turni (Rovenková veža), Zmarzły Staw Staroleśny (Ľadové pleso). Ma on 1,7 ha powierzchni i 17 m głębokości. Wypływa z niego Staroleśny Potok (Veľký Studený potok).
Inne większe stawy to m.in.:
– Strzeleckie Stawy (Nižné Strelecké plesá) poniżej przełęczy Czerwona Ławka,
– Niespodziane Stawki (Studené plesá) i Siwe Stawy (Sivé plesá) pod ścianami Ostrego Szczytu,
– Harnaskie Stawy, czyli Wyżni Harnaski Staw (Starolesnianske pleso), Pośredni Harnaski Staw, Niżni Harnaski Staw, Niżnie Harnaskie Oko (w literaturze słowackiej określane wspólną nazwą Sesterské plesá) i Wyżnie Harnaskie Oko,
– Puste Stawy (Pusté plesa)
– Zbójnickie Stawy (Zbojnícke plesá),
– Długi Staw Staroleśny (Dlhé pleso),
– Warzęchowy Staw (Vareškové pleso). (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org)

Idąc widzieliśmy Warzęchowy Staw (Vareškové pleso)

Powyżej Warzęchowego Stawu na wysokości 1886 m n.p.m. znajduje się Długi Staw Staroleśny (Dlhé pleso). Nazwa stawu pochodzi od jego podłużnego kształtu

Ostatnie podejście i dotarliśmy do Schroniska Zbójnickiego (słow. Zbojnícka chata)

Schronisko Zbójnickie (słow. Zbojnícka chata) znajduje się na wysokości 1960 m n.p.m. Pierwszym budynkiem, który powstał w tym miejscu, była chata wzniesiona w latach 1907–1908. Wybudował je węgierski zarząd lasów państwowych dla celów myśliwskich, ale w 1910 r. udostępnił turystom. Na początku było niezagospodarowane, mieściło jedno pomieszczenie z pryczami, ławkami i piecykiem. W roku 1924 schronisko zostało przejęte przez Klub Czechosłowackich Turystów – przebudowano je i nadano obecną nazwę Zbojnícka chata. Przeprowadzano później kolejne remonty – ostatni miał miejsce po pożarze 14 czerwca 1998 r. i zakończył się pod koniec 1999 r. W odbudowie duży wkład miały dobrowolne datki zebrane wśród słowackiego społeczeństwa. Podczas remontu obok spalonego budynku znajdował się duży namiot, w którym mogli spać także turyści.
Nazwę swą schronisko wzięło od pobliskich Zbójnickich Stawów. Dawniej przez polskich taterników zwana była Trupiarnią ze względu na panujące w nim zimno, wilgoć i nieporządek. Dzisiaj schronisko ma 16 łóżek.

Zbójnicka Chata jest zaopatrywana tylko przez nosiczów. Idąc kilku z nich widzieliśmy i podziwialiśmy

Przejście od Rozdroża nad Rainerową Chatą do Zbójnickiej Chaty zajmuje według mapy 2:45 h, do tego czasu trzeba oczywiście doliczyć wszelkie postoje, więc dla wielu turystów schronisko i jego piękne otoczenie jest ostatecznym celem i tak też było w naszym przypadku 9 lat temu

W górnej części Dolina Staroleśna rozszerza się i układa tarasowo progami. Rozgałęziając w szereg kotlin i mniejszych dolin podchodzi aż pod główną grań Tatr Wysokich

Majestatyczne szczyty i wspomniane już wcześniej stawy sprawiają, że jest to piękne i malownicze miejsce

„Chociaż bardzo kocham oceany, pustynie i inne dzikie krajobrazy, to tylko góry wabią mnie tym rodzajem bolesnego przyciągania magnetycznego, aby wejść coraz głębiej w ich piękno” (Victoria Erikson)

Podobne odczucia mam

„Góry wzywają i muszę iść” (John Muir)

Po krótkim odpoczynku, delektowaniu się wspaniałymi widokami i pamiątkowej sesji fotograficznej ruszyliśmy w dalszą drogę

Mapa pokazywała, że do Rohatki – naszego celu mieliśmy jeszcze 1:15 h

Prowadził nas dalej szlak niebieski. Początkowo była to wygodna ścieżka, lekko wznosząca się, więc wędrówka była bardzo przyjemna i nie męcząca

Idąc mijaliśmy Zbójnickie Stawy

Krajobraz zmienił się na bardziej surowy, gdy dotarliśmy do Kotliny pod Rohatką, zwaną też Dolinką pod Rohatką (słow. kotlina pod Prielomom).

I doszliśmy pod skalne ściany.

Od tego momentu szlak wił się zakosami. Powoli wspinaliśmy się po głazach i skośnych płytach. Dla ułatwienia miejscami zamontowano tu łańcuchy.

Ostatnie podejście prowadziło w skalnym korycie. Ostrożnie wspinaliśmy się i uważaliśmy, by nie strącać stopami kamieni.

W końcu szczęśliwie dotarliśmy do Rohatki

Rohatka (słow. Prielom) to wąska, skalna przełęcz w głównej grani Tatr pomiędzy Małą Wysoką (słow. Východná Vysoká) i Dziką Turnią (słow. Divá veža), dokładniej Turnią nad Rohatką. Wschodnie zbocza spod przełęczy opadają do Kotliny pod Rohatką będącej górnym odgałęzieniem Doliny Staroleśnej (Veľká Studená dolina), zaś zachodnie do Doliny Świstowej (Svišťová dolina), która jest górną częścią Doliny Białej Wody (Bielovodská dolina).

Z tej wąskiej szczerbiny można podziwiać surowy, wysokogórski krajobraz, bo na odpoczynek, to niestety, ale nie ma tu miejsca.

Poniżej można wypatrzeć łańcuch, którym się wchodzi z Kotliny pod Rohatką i od razu schodzi do rozejścia szlaków pod Polskim Grzebieniem, lub odwrotnie w zależności od kierunku wspinania. Innej możliwości tam nie ma.

Rohatka (słow. Prielom) łączy dwie urocze doliny: Staroleśną oraz Dolinę Białej Wody.

Robiąc pętelkę optymalną opcją jest wchodzenie od Kotła pod Polskim Grzebieniem i schodzenie do Doliny Staroleśnej (Veľká Studená dolina), ponieważ łatwiej jest pokonywać trudności wchodząc, niż schodząc. Od strony Kotła pod Polskim Grzebieniem jest stromo, a momentami, to nawet pionowo. Dla ułatwienia umocowano tam klamry i łańcuchy i ogólnie szlak ten uważany jest za trudny.

My po „zaliczeniu” Rohatki (słow. Prielom) schodziliśmy tym samym szlakiem, co wchodziliśmy

„Góry sprzyjają pokorze, czyli prawdzie o sobie samym. Uczą jej miedzy innymi przez to, że człowiek zmęczony wspinaniem nie ma ani sił, ani chęci, by udawać, by ukrywać swoja prawdziwą twarz” (ks. Roman Rogowski)

W dół schodziło się trudniej niż wchodziło, ale gdy już pokonaliśmy ten najtrudniejszy odcinek, to dalsza wędrówka była bardzo przyjemna

Zbliżamy się do Zbójnickiej Chaty

W jej pięknym otoczeniu zafundowaliśmy sobie kolejny odpoczynek

Posileni i zregenerowani ponownie wędrowaliśmy Doliną Staroleśną Rano na szlaku było spokojnie, za to teraz zrobiło się tłoczno. To zrozumiałe, bo w tym samym czasie schodzili turyści ze Zbójnickiej Chaty, „zaliczający Rohatkę”, a także Ci ambitni z Czerwonej Ławki. Szlak na Czerwoną Ławkę jest jednokierunkowy, wchodzi od Schroniska Téryego (słow. Téryho chata), a schodzi do Schroniska Zbójnickiego (słow. Zbojnícka chata).

Pokonanie całej trasy zajmuje ok. 8:30 h, ale gdy doliczy się do tego wszelkie postoje, to czas ten znacznie wydłuża się. Dla nas w górach ważne jest nie tylko pokonywanie tras, ale przede wszystkim obcowanie z przyrodą i podziwianie widoków. Tego dnia zaspokoiliśmy wszystkie nasze potrzeby: dotarliśmy do wysokogórskiej przełęczy, na której jeszcze nigdy nie byliśmy, przypomnieliśmy sobie po latach jak cudnie jest w Dolinie Staroleśnej i na pamiątkę zrobiliśmy mnóstwo zdjęć Do samochodu powróciliśmy zmęczeni i usatysfakcjonowani

Podsumowując Trasa:
Stary Smokowiec – Siodełko (Hrebienok) – Rozdroże nad Rainerową Chatą – Dolina Staroleśna (słow. Veľká Studená dolina) – Schronisko Zbójnickie (słow. Zbojnícka chata) – Przełęcz Rohatka (słow. Prielom, 2293 m n.p.m.) – Schronisko Zbójnickie (słow. Zbojnícka chata) – powrót tą samą trasą – Stary Smokowiec

POZDRAWIAM i zachęcam do czytania kolejnego wpisu

Witam  Po „odpoczynkowym dniu” apetyt na górską wędrówkę nam wzrósł i dlatego po wieczornym sprawdzeniu prognoz pogody postanowiliśmy następnego dnia ruszyć wcześnie rano w Tatry Wysokie, by wejść na Rohatkę. I wstaliśmy wcześnie rano, spakowani przekroczyliśmy granicę w Jurgowie i zonk – nad Tatrami tak czarno się zrobiło, że szanse na bezdeszczową wędrówkę tego dnia spadły do zera, a chodzenia w deszczu po wysokich górach to my bardzo, ale to bardzo nie lubimy. Po krótkiej naradzie na poboczu drogi i posprawdzaniu prognoz nastąpiła reorganizacja planu. Zdecydowanie ładniej miało być nad Niżnymi Tatrami i podjęliśmy decyzję, by właśnie tam pojechać To było nasze pierwsze, dziewicze spotkanie z tymi górami i z przyjemnością dzisiaj o tym opowiem

Przejeżdżając przez Liptowski Mikułasz (słow. Liptovský Mikuláš) dojechaliśmy do Doliny Demianowskiej (słow. Demänovská dolina). To walna dolina, w Niżnych Tatrach najbardziej znana. Znajdują się tu słynne Jaskinie Demianowskie (Wolności i Lodowa) oraz największy ośrodek narciarski na Słowacji – Jasná u podnóża Chopoka.

Cały ośrodek narciarski i jego okolice wraz z Demianowską Jaskinią Wolności i Demianowską Jaskinią Lodową należy do Parku Narodowego Niżne Tatry (NAPANT).

Samochód zaparkowaliśmy obok dolnej stacji kolejki gondolowej Jasná Chopok Sever i rezygnując z udogodnienia jakim jest wjazd kolejką, ambitnie wchodziliśmy na szczyt Chopoka.

Ośrodek narciarski Jasná Chopok oferuje 5 tras trudnych, 14 średnio trudnych i 14 łatwych. Trasy te obsługiwane są przez 19 kolei linowych i wyciągów narciarskich. Ponadto znajdują się tu trasy narciarstwa biegowego, snowpark, przedszkola narciarskie z wyciągami taśmowymi, restauracje i bary na stokach oraz Spa. (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org )

Z Jasnej na Chopoka prowadzi niebieski szlak turystyczny

Podejście było męczące, co kawałek przystawaliśmy dla złapania oddechu, a pierwszy dłuższy postój zrobiliśmy sobie na wysokości 1342 m n.p.m., gdzie kończy się pierwszy etap jazdy kolejką i zaczyna drugi

Stacja przesiadkowa Priehyba oferuje dodatkowe atrakcje. Należą do nich plac zabaw, restauracja, letni bar, a także bacówka, przy której pasą się owce, a najmłodsi mają okazje poznać m.in. sposób produkcji serów i zobaczyć, jak wygląda życie w takiej bacówce.

Poniżej budynek, gdzie rozpoczyna się drugi etap jazdy kolejką gondolową

Wchodząc podziwialiśmy coraz ciekawsze widoki i cieszyliśmy, bo pogoda się poprawiała

W trakcie wędrówki spotkaliśmy tylko kilka schodzących już osób i raptem 2 wchodzące przed nami, a po dojściu do celu było tłoczno, co świadczyło o tym, że jazda kolejką gondolową cieszy się popularnością

I ponownie nowoczesny budynek górnej stacji kolejki. Znajduje się tu też maszt przekaźnika telekomunikacyjnego, stacja meteorologiczna oraz restauracja z tarasem widokowym.

Warto też wiedzieć, że chcąc wjechać na Chopok do wyboru mamy dwie strony: północną „lanovka Jasna Chopok Sever” z Doliny Demianowskiej (popularniejsza i bardziej tłoczna) oraz południową „lanovka Jasna Chopok Juh”.

Na tarasie widokowym spotkaliśmy smoka Damiana

I jeszcze jedno ujęcie z pomnikiem smoka, po jego lewej stronie widać kamienny szczyt Chopoka

I tarasowa foteczka z napisem Naszym celem było dotarcie na szczyt, ale pewnie zdarzają się też osoby, które wjeżdżają tu kolejką i tylko podziwiają widoki z tego tarasu

Jak widać na tablicy dojście do szczytu Chopoka z tego miejsca zajmuje już tylko 5 minut, a później około 10 wejście po głazach na szczyt. Po naszej długiej wędrówce z Jasnej koniecznie musieliśmy postawić tą kropkę nad „i”

Poniżej widać szczyt w całej okazałości, a pod nim schronisko „Chata Kamienna”

Idąc po głazach, niczym po schodach, szybko dotarliśmy na szczyt Chopoka (2024 m n.p.m.)

Chopok najczęściej podawany jest za drugi pod względem wysokości szczyt niżnotatrzański, jednak według niektórych źródeł jest dopiero trzeci, po Štiavnicy (2025 m n.p.m.) – z kolei często uznawanej jedynie za wierzchołek boczny Dziumbiera. Leży w głównym grzbiecie wododziałowym Tatr Niżnych, we wschodnim, najwyższym fragmencie ich zachodniej części, zwanej Ďumbierskimi Tatrami. (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org )

Chopok (2024 m n.p.m.) jest charakterystycznym szczytem, o kształtnej (choć niewysokiej) kopule szczytowej, „usypanej” z wielkich skalnych bloków. Budują go granity typu „Dziumbierskiego”, dlatego jego rzeźba jest podobna do rzeźby sąsiednich szczytów: Konské (1875 m n.p.m.) i Dereszy (Dereše, 2004 m n.p.m.)

I pamiątkowe zdjęcia ze słupkiem szczytowym

Troszkę wiało jak widać

Ponieważ Chopok znajduje się w centralnej części łańcucha Niżnych Tatr, to z jego szczytu można podziwiać ciekawą i rozległą panoramę Doskonale widoczna jest zarówno wschodnia, jak i zachodnia część tego pasma. Widać też w oddali Tatry Bielskie i Tatry Wysokie, a na horyzoncie Małą i Wielką Fatrę, a także sylwetki Pilska i Babiej Góry.

Przez Chopok (z pominięciem samej kopuły szczytowej) wiedzie czerwono znakowany, magistralny szlak turystyczny (tzw. Cesta hrdinov SNP). Jest to najdłuższy znakowany szlak turystyczny na Słowacji. Z Chopoka można przejść granią na pobliskie szczyty Deresze (słow. Dereše, 2004 m n.p.m.) i Dziumbier (słow. Ďumbier, 2043 m n.p.m.)

Z chęcią powędrowalibyśmy dalej, ale tego dnia już było na to za późno, więc po delektowaliśmy się zachwycająca panoramą i zeszliśmy ze szczytu do położonego u jego podnóża schroniska „Chata Kamienna”

Schronisko „Chata Kamienna” – Kamenná chata pod Chopkom, a potocznie Kamienka jest trzecim najwyżej położonym schroniskiem górskim na Słowacji po Chacie pod Rysami i schronisku Téry’ego w Tatrach Wysokich.

Pierwotnie była to kamienna noclegownia dla robotników, zatrudnionych przy budowie kolei linowej. Jako schronisko zaczęło działać w 1996, w 2003 został dobudowany drewniany taras, a 3 lata później zaczęła się gruntowna rekonstrukcja, podczas której wybudowano poddasze. Obecnie oferuje nocleg dla 25 osób w sali zbiorowej oraz służy jako miejsce dla odpoczynku i punkt uzupełnienia zapasów turystów wysokogórskich przy zimowych i letnich przejściach grzbietem Tatr Niżnych. (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org )

Po odpoczynku i posiłku w schronisku rozpoczęliśmy schodzenie tym samym szlakiem, co wchodziliśmy

Ostatnie spojrzenie na szczyt Chopoka (2024 m n.p.m.)

Widok w kierunku Dziumbiera (słow. Ďumbier, 2043 m n.p.m.)

Schodząc zachwycaliśmy się obcowaniem z przyrodą Niżnych Tatr i podziwialiśmy w oddali Tatry Wysokie, które tego dnia nie były dla nas zbyt gościnne 😉

To był odkrywczy i ciekawie spędzony dzień. Wejście na Chopok (2024 m n.p.m.) męczyło, ale i dostarczyło nam satysfakcji, że nie poszliśmy na łatwiznę i nie wjechaliśmy kolejką Widoki ze szczytu rozległe, piękne i pobudzające apetyt do dalszej wędrówki granią. Mamy nadzieję, że jeszcze kiedyś tam powrócimy i lepiej poznamy to słowackie górskie pasmo, bo z pewnością warto

Wkrótce powitanie Nowego Roku i w związku z tym Wszystkim miłośnikom gór życzę wielu okazji do eksplorowania górskich szlaków i odkrywania piękna natury. Niech każde wejście na szczyt będzie dla Was niezapomnianym przeżyciem, a każdy widok zapiera dech w piersiach. Niech każda wyprawa w góry będzie satysfakcjonująca i bezpieczna. Niech to będzie rok, w którym spełnicie Wasze górskie marzenia !!!

Witam serdecznie

Pierwszy górski szlak nieco nas zmęczył i dlatego następnego dnia zamiast ruszać na kolejny, zafundowaliśmy sobie „odpoczynkowy” dzień. Ponieważ idealnym miejscem do aktywnego odpoczynku jest spacerowanie po uzdrowiskowej miejscowości – odwiedziliśmy jedną z nich. Wybór padł na leżącą u stóp Beskidu Sądeckiego Piwniczną-Zdrój

Piwniczna-Zdrój to niewielka, małopolska miejscowość w powiecie nowosądeckim. Historia jej powstania sięga czasów Kazimierza III Wielkiego, który w 1348 roku założył w Dolinie Popradu Królewskie Wolne Miasto Piwniczna.

Do miejscowości można dojechać samochodem, autobusem, a także pociągiem. My z Bukowiny Tatrzańskiej jechaliśmy samochodem przez Niedzicę, słowacki Czerwony Klasztor i Starą Lubowlę (słow. Stará Ľubovňa ). Według nawigacji tak było najszybciej i najwygodniej

Samochód zaparkowaliśmy na darmowym parkingu obok Pijalni Artystycznej i stąd rozpoczęliśmy spacerowanie-zwiedzanie

Gdy w XIX wieku odkryto tu naturalne lecznicze wody mineralne, znane jako „kwaśne wody”, Piwniczna-Zdrój stała się znaną miejscowością wypoczynkową o statusie uzdrowiska.

W mieście powstała pijalna wód mineralnych. Obecnie zwana jest Pijalnią Artystyczną, ponieważ oprócz leczniczych wód w budynku znajduje się również galeria, w której organizowane są różnego typu wystawy, koncerty i przedstawienia.

W tym pięknym miejscu można po obcować ze sztuką, napić się leczniczej wody, a także mniej leczniczej kawki, ponieważ w środku utworzono też kawiarnio-lodziarnię

Przed Pijalnią Artystyczną znajduje się też ładna fontanna i mnóstwo pięknych i ciekawych roślin

To miejsce przyciąga wielu kuracjuszy, turystów i miłośników sztuki.

Relaksujemy się wśród hortensji

Do spalenia kalorii, wyciszenia i relaksu idealnie nadaje się spacer po Parku Zdrojowym

Ponieważ uwielbiam obcować z przyrodą i od niedawna interesuję się też ogrodnictwem, to park ten zachwycił mnie

Przy okazji zakolegowaliśmy się ze stadkiem czarnych owiec. Rzeźby, które mają szansę stać się symbolem uzdrowiska, z kamienia i stali wykonał Jan Kosmydel, kowal z Głębokiego

Wracając do tematu wód leczniczych, w Piwnicznej-Zdrój odkryto wody wodorowęglanowo-magnezowo-wapniowo-żelaziste. Charakteryzują się wysoką zawartością jonów magnezowych i wapniowych, wykazując działanie neutralizujące sok żołądkowy, a powstający w wyniku reakcji chlorek wapnia działa przeciwzapalnie. Alkalizacja treści pokarmowej i pobudzanie czynności wydalniczej żołądka przez dwutlenek węgla przyspieszają jego opróżnianie. Działa to korzystnie w leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, nieżycie żołądka i stanach zapalnych jelit. Wspomagają też leczenie cukrzycy i stanów zapalnych trzustki (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org )

Teraz kadry z części Parku Zdrojowego, gdzie znajduje się Pijalnia-odwiert P-7

W miejscowych ośrodkach leczniczo-wypoczynkowych stosuje się wannowe kąpiele mineralne, zabiegi borowinowe, natryski wodolecznicze, masaże, gimnastykę leczniczą, inhalację oraz kurację pitną wody (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org )

Po wypiciu kubeczka leczniczej wody i powolnym spacerze alejkami parkowymi udaliśmy się w kierunku Rynku

Po drodze naszą uwagę zwróciła zabytkowa Willa Swietlana

Piwniczna-Zdrój znajduje się na obszarze malowniczego Popradzkiego Parku Krajobrazowego, zaledwie 3 km od granicy słowackiej. Miasto leży nad rzeką Poprad

Jedną z największych atrakcji turystycznych regionu jest spływ łodziami rzeką Poprad. Spływ rozpoczyna się na przystani w Piwnicznej przy ul. Gąsiorowskiego (poniżej mostu wiszącego). Po około 10 km spływania łodzie dobijają do przystani w Rytrze, zlokalizowanej koło pola kempingowego nieopodal ruin zamku. Organizatorzy przygotowali również krótszą wersję spływu, który na życzenie klientów może się kończyć w połowie trasy w miejscowości Młodów. Taki spływ to na pewno niezapomniana przygoda i może w przyszłości skusi i nas

Lubię spacerować po parkach i lubię także spacerować po rynkach. Piwniczna-Zdrój, ku mojej radości, posiada piękny Park Zdrojowy, a także czworoboczny Rynek z odchodzącymi z narożników ulicami.

W zachodniej pierzei Rynku znajduje się ratusz, którego zalążek powstał w XIX w. i pełnił funkcję wartowni. Z czasem jednak przeznaczenie budynku zostało zmienione. Obok ratusza stoi pomnik upamiętniający mieszkańców tej miejscowości, którzy zginęli podczas wojny. Pod względem architektury ratusz może i nie zachwyca, ale wraz z posadzoną przed nim roślinnością ładnie się prezentuje.

W piwniczańskim Ratuszu mieści się Urząd Miejski

Na środku Rynku znajduje się zabytkowa cysterna-studnia z 1913 r., która zaopatrywała mieszczan w wodę do użytku codziennego, a później była zbiornikiem przeciwpożarowym.

Pierwsza studnia powstała w 1801r. W czasie wielkiego pożaru w 1876 r. spłonęła wraz z całym wyposażeniem. Uratowała się (wpadła do wody) jedynie figura św. Floriana. Po zrekonstruowaniu studni na jednym ze zwieńczeń wymalowano wizerunek Kazimierza Wielkiego. W innych jest stary herb miasta i herby cechów rzemieślniczych. Do niedawna na studni znajdował się zabytkowy wóz strażacki, który w roku 2020 został przeniesiony w okolice remizy OSP w Kosarzyskach.

Otaczające Rynek kamienice pochodzą z XIX i XX wieku. W niektórych znajdują się restauracje i kawiarnie

Jako miłośniczka kawy i słodkości skusiłam się na wizytę w pięknie ukwieconej kawiarni I nie żałowałam

Przy jednej z odchodzących od Rynku uliczek stoi Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny.

Kościół został zbudowany w latach 1881-1886. Zastąpił on budynek świątyni, który wcześniej został zniszczony w pożarze. Jest to kościół bazylikowy, z wieżą na osi wtopioną w korpus, nakryty dachem dwuspadowym z sygnaturką na kalenicy i dzwonem z 1523 r., odlanym w Maasen.

Wewnątrz znajdują się cenne ceramiczne stacje drogi krzyżowej, pochodzące z Wiednia. W prezbiterium zwraca uwagę obraz pędzla Bolesława Barbackiego – św. Józef z Dzieciątkiem Jezus.

Za kościołem utworzono Plac św. Jana Pawła II. Ma on charakter religijno-turystyczny. Cały kompleks obejmuje świątynię, teren wokół kościoła, zagospodarowaną skarpę oraz duży plac na Równi.

Jak można wyczytać na stronie parafii: https://www.parafia.piwniczna.com „Cały kompleks jest miejscem kultu Boga wprost, w osobach Maryi i św. Jana Pawła II, w górach oraz poprzez góry, a także przestrzenią rekreacji, wypoczynku, turystyki i kultury na odpowiednim poziomie. Plac jest otwarty całą dobę, jak nieustannie są otwarte ramiona dobrego Boga i wciągających gór dla ludzi, tych wiernych oraz poszukujących i zagubionych w hałasie XXI wieku; twórczo zaprasza na spacer, modlitwę, zadumę i upajanie się pięknem w samotności czy podczas Eucharystii we wspólnocie kilku tysięcy wiernych albo poetyckim koncercie w górskim klimacie. W tym świętym miejscu widać, słychać i czuć Stwórcę Wszechświata i człowieka.”

Na Placu widać kilka obiektów. W kulminacyjnym miejscu stoi ołtarz/scena zaprojektowany na planie ryby – znaku pierwszych chrześcijan. W kilku miejscach postawiono kapliczki. Jest też altana, chata pod kołem, grota z figurą Matki Bożej oraz Pomnik św. Jana Pawła II – zadumanego wędrowca z Piwnicznej.

Pomnik autorstwa Dominika Kotarby wykonany jest ze skały wapiennej organicznej z Pińczowa.

„Papież, który przysiadł sobie w czasie górskiej wędrówki na kamieniu, aby odpocząć, pomodlić się na Różańcu, popatrzeć na góry i ludzi: mieszkańców – Czarnych Górali oraz turystów z różnych stron …, czuwający na Placu i czekający na owieczki, na ludzi gór, na wszystkich ludzi dobrej woli …Obok leży księga Biblii, z której wynika sens całego Placu oraz treść ukryta w Bosko-ludzkim projekcie, który zrealizowaliśmy w naszej parafii, pośród pięknych gór i tradycji Kościoła, sięgającej XIV wieku …” (Źródło informacji: https://www.parafia.piwniczna.com )

To była nasza pierwsza wizyta w Piwnicznej-Zdrój i zwiedzanie-spacerowanie, które ograniczyło się tylko do części uzdrowiskowej, Rynku i tego co można zobaczyć na trasie łączącej te części miasta. Piwniczna-Zdrój i jej okolica ma jednak za zaoferowania o wiele więcej atrakcji. Na pewno warto odwiedzić Muzeum Regionalne Towarzystwa Miłośników Piwnicznej w Piwnicznej-Zdroju, Park Węgielnik – Skałki z platformą widokową i polaną rekreacyjną. Miłośnicy górskich wędrówek mogą wybrać się na pieszą wycieczkę na pobliskie szczyty: Eliaszówka (1024 m n.p.m.), Niemcowa (1001 m n.p.m.), Granica (715 m n.p.m.), Kicarz (703 m n.p.m.). Na szczycie Eliaszówki wznosi się 20-metrowa wieża widokowa, z której można podziwiać panoramę okolicy. Na terenie miasta i gminy znajdują się stacje narciarskie, a najbardziej znaną z nich jest Sucha Dolina.

Piwniczna – Zdrój oczarowała nas uzdrowiskowym klimatem, spokojem, pięknem przyrody i bogatą ofertą atrakcji turystycznych. Jeśli tylko będzie możliwość, to z przyjemnością zawitamy tam ponownie i z chęcią zobaczymy to wszystko, czego nie zobaczyliśmy podczas tej pierwszej wizyty

POZDRAWIAM CIEPLUTKO
Chociaż za oknem już mroźnie i bielutko

Witam serdecznie 
Tym wpisem rozpoczynam kolejną foto relację z wakacyjnej, rodzinnej, tatrzańskiej wyprawy Usatysfakcjonowana i zadowolona mogę napisać, że był to kolejny bardzo udany wyjazd – owocny w nowe wędrowanie, zwiedzanie, mnóstwo zdjęć i wrażeń. Tak jak w poprzednich latach bazą wypadową była Bukowina Tatrzańska, a po przywitaniu się z sympatycznymi właścicielami pensjonatu i pozostawieniu bagaży – tradycyjna wizyta w Zakopanem.

Następnego dnia zgodnie z planem wstaliśmy wcześnie rano, zjedliśmy śniadanie i spakowani podjechaliśmy na opłacony wcześniej parking na Palenicy Białczańskiej. Im wcześniej, tym lepiej, gdyż o miejscu zaparkowania decyduje kolejność przyjazdu. Nam, o 6.00 udało się jeszcze zaparkować w części 1, a więc najbliżej wejścia do TPN. Samochody przyjeżdżające później parkują w części 2 – na poboczu drogi pomiędzy Łysą Polaną a Palenicą Białczańską, a następnie w części 3 – na Łysej Polanie. Ponieważ bilety do TPN też mieliśmy zakupione wcześniej online, to ominęło nas stanie w kolejce do kasy.

Tego dnia naszym celem była „pętelka” – Palenica Białczańska – Dolina Pięciu Stawów Polskich – Szpiglasowa Przełęcz i Szpiglasowy Wierch (2172 m n.p.m) – Morskie Oko – Palenica Białczańska

Szybko przeszliśmy asfaltowy, początkowy odcinek i po 40 minutach, tuż za Wodogrzmotami Mickiewicza, odbiliśmy na szlak zielony do Doliny Roztoki.

Dolina Roztoki jest nam doskonale znana, już wielokrotnie nią wędrowaliśmy, a po raz ostatni miało to miejsce 3 lata temu, gdy naszym celem był Kozi Wierch (2291 m n.p.m). Można o tym poczytać w moim archiwalnym wpisie: 186. Dolina Pięciu Stawów Polskich – Kozi Wierch (2291 m n.p.m.)

Dnem Doliny Roztoki płynie potok Roztoka – dopływ Białki wypływający z Wielkiego Stawu Polskiego. Wznosząc się delikatnie przechodziliśmy przez drewniane pomosty, aż dotarliśmy na szeroką polanę zwaną Nową Roztoką. Las zamienił się w kosodrzewinę, a po prawej stronie na tle błękitnego nieba zachwycała nas grań Wołoszyna

Dolina Roztoki ma długość ok. 4,4 km i powierzchnię ok. 7,0 km². Razem z Doliną Pięciu Stawów Polskich długość jej wynosi ok. 7,5 km, a powierzchnia 13,6 km². Dolinę Roztoki od Doliny Pięciu Stawów Polskich oddziela próg Ściany Stawiarskiej.

Doszliśmy do rozwidlenia szlaków przy Rzeżuchach. Można skrócić sobie drogę do Schroniska w Dolinie Pięciu Stawów Polskich idąc odbijającym w lewo szlakiem czarnym. My jednak wybraliśmy okrężny wariant – pójście dalej szlakiem zielonym obok Siklawy.

Wodospad Siklawa (inaczej Wielka Siklawa, kiedyś Siklawa Woda) to największy wodospad w Polsce. Ma blisko 70 m wysokości i spływa dwiema lub trzema strugami (w zależności od poziomu wód) pod kątem 35 stopni ze Ściany Stawiarskiej – progu oddzielającego Dolinę Roztoki od Doliny Pięciu Stawów. Wodospad był znany już od dawna, a od początku XIX wieku stanowi jedną z najważniejszych atrakcji turystycznych Tatr.

Od wodospadu szlak prowadził w górę, wzdłuż prawego brzegu Siklawy, po płaskich, wygładzonych przez lodowiec skałach. Idąc ostrożnie, bo kamienie były mokre, po chwili dotarliśmy do progu Ściany Stawiarskiej i naszym oczom ukazał się Wielki Staw Polski.

Przez wypływający z Wielkiego Stawu Polskiego potok Roztoka przeprowadzony jest drewniany mostek, a tuż przy nim znajduje się skrzyżowanie szlaków turystycznych. Po dotarciu do tego miejsca moglibyśmy od razu ruszyć w głąb Doliny Pięciu Stawów Polskich, a następnie na Szpiglasową Przełęcz. My jednak chcieliśmy zobaczyć jeszcze Mały Staw, Przedni Staw i odwiedzić Schronisko PTTK w Dolinie Pięciu Stawów Polskich, bo być tak blisko, a tego wszystkiego nie zobaczyć z bliska i nie skosztować pysznej szarlotki, to byłoby karygodne zaniedbanie

Po 10 minutowym spacerku niebieskim szlakiem dotarliśmy do położonego nad Przednim Stawem Polskim – Schroniska PTTK.

Schronisko PTTK w Dolinie Pięciu Stawów Polskich zwane też Schroniskiem Pięciostawiańskim jest najwyżej położonym schroniskiem górskim w Polsce. Posiada 67 miejsc noclegowych w pokojach 2-, 4-, 6-, 7-, 8- i 10-osobowych.

Po regenerującym odpoczynku powędrowaliśmy ponownie szlakiem niebieskim obok Przedniego Stawu Polskiego. Staw ten leży na wysokości 1668 m n.p.m., jego powierzchnia wynosi 7,7 ha, a głębokość – 34,6 m.

Przechodząc obok Małego Stawu ponownie minęliśmy drewniany szałas, który niegdyś był małym schroniskiem, a obecnie pełni funkcję strażnicówki TPN. Kwitnąca wierzbówka kiprzyca zachęciła mnie, by zrobić tu małą sesję fotograficzną

Po dotarciu do Wielkiego Stawu i wspomnianego już wcześniej drewnianego mostu powędrowaliśmy dalej szlakiem niebieskim. Po chwili minęliśmy odbijający po prawej stronie szlak żółty na Krzyżne, po kolejnych 10 minutach szlak czarny na Kozi Wierch i po 5 minutach pojawił się żółty na Szpiglasową Przełęcz. Pożegnaliśmy więc niebieski na Zawrat i dalej szliśmy już tylko żółtym

Jak widać Dolina Pięciu Stawów Polskich jest bardzo atrakcyjnym celem samym w sobie, ale może też być dobrym punktem startu do wycieczek w wyższe partie gór.

Gdy kamienna ścieżka zaczęła piąć się w górę, to naszym oczom ukazywał się coraz piękniejszy widok

Co chwilę przystawaliśmy by chłonąć go i fotografować Siebie w tej cudnej scenerii również

Po lewej stronie podziwialiśmy taflę Wielkiego Stawu, a będąc wyżej także Małego i Przedniego

Pięknie było widać też Świnicę i Orlą Perć z Kozim Wierchem

Kolejne spojrzenie „przez plecy”

Idąc zakosami i rozglądając się dotarliśmy do piarżyska

Z wysokości widać było cały szlak, którym szliśmy i szlak biegnący na Zawrat

Kulminacją podejścia na przełęcz był odcinek ubezpieczony łańcuchami

Dla mnie wspinaczka nie była trudna, ponieważ nie było tam dużej ekspozycji, a to zawsze jest dla mnie największym problemem. Dodatkowo było suche podłoże i wyrzeźbienia w skale umożliwiające wygodne położenie stóp. Największym problemem było korkowanie się spowodowane natężeniem ruchu i mijankami, gdyż szlak ten jest dwukierunkowy.

Chodząc prawie 30 lat po Tatrach i pokonując różne trasy stwierdziłam, że ten odcinek jest wręcz idealny do rozpoczęcia przygody z łańcuchami i sprawdzenia siebie na ubezpieczonym terenie.

I bezpiecznie dotarliśmy do Szpiglasowej Przełeczy (2110 m n.p.m.)

Szpiglasowa Przełęcz oddziela Szpiglasowy Wierch i Miedziane. Jest dostępna dla turystów i stanowi jedno z dwóch przejść łączących Dolinę Pięciu Stawów Polskich i kotlinę Morskiego Oka.

Mięguszowiecki Szczyt i Cubryna oglądane ze Szpiglasowej Przełęczy

Podziwiając Dolinę Pięciu Stawów Polskich i szlak którym przyszliśmy, mogliśmy z wysokości zobaczyć też Zadni Staw Polski (to ten mały w oddali, u podnóża Świnicy)

Po krótkim odpoczynku ruszyliśmy na szczyt Szpiglasowego Wierchu, bo być tak blisko i nie wejść tam, zwłaszcza, że nic nie stało na przeszkodzie, to byłoby szkoda

Widoki wspaniałe, pogoda wędrówce sprzyjała

Ostatnie minuty podejścia, to było ostrożne wchodzenie-wspinanie się po blokach skalnych… i hura !!!!!!!!!!!! Szpiglasowy Wierch zdobyty !!! Jesteśmy na wysokości 2172 m n.p.m. !!!

Szpiglasowy Wierch (2172 m n.p.m.) jest zwornikiem dla trzech grani:
* Liptowskie Mury – grań północno-zachodnia od Szpiglasowego Wierchu do Gładkiej Przełęczy,
* Szpiglasowa Grań – grań południowo-wschodnia do Wrót Chałubińskiego,
* boczna, północno-wschodnia grań Szpiglasowego Wierchu ze szczytami Miedziane i Opalony Wierch.
Od grani tych Szpiglasowy Wierch oddzielają trzy przełęcze: Wyżnia Liptowska Ławka (ok. 2055 m n.p.m.) w Liptowskich Murach, Wyżnie Szpiglasowe Wrótka (ok. 2135 m n.p.m.) w Szpiglasowej Grani i Szpiglasowa Przełęcz (2110 m n.p.m.) w grani północno-wschodniej. Przez szczyt Szpiglasowego Wierchu oraz grań Liptowskich Murów i Szpiglasową Grań biegnie granica polsko-słowacka. (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org )

Północna ściana Szpiglasowego Wierchu wznosi się nad Doliną Pięciu Stawów Polskich, południowo-zachodnie zbocza szczytu opadają natomiast do Doliny Ciemnosmreczyńskiej (Temnosmrečinská dolina), górnego piętra Doliny Koprowej (Kôprová dolina) po stronie Słowacji.

Na zdjęciu Niżni Ciemnosmreczyński Staw (słow. Nižné Temnosmrečinské pleso)

Panorama z wierzchołka Szpiglasowego Wierchu oczarowała nas i aż żal było schodzić

Schodząc podziwialiśmy Miedziane (2237 m n.p.m. ). Ten masywny szczyt znajduje się od 1956 na obszarze ochrony ścisłej i nie prowadzi na niego żaden szlak turystyczny.

Krótki odpoczynek na Szpiglasowej Przełeczy i dalej w drogę

Z Przełęczy do Schroniska PTTK nad Morskim Okiem schodziliśmy szlakiem żółtym, tzw. Ceprostradą. Szlak powstał w 1937 roku, a jego budowie ostro sprzeciwiali się miłośnicy tatrzańskiej przyrody, ponieważ w niektórych miejscach, do wcinania się w skały wykorzystywano dynamit. W efekcie powstał dość szeroki i wygodny chodnik, który pogardliwie nazwano Ceprostradą, gdyż podobno każdy ceper może go przejść. Co do każdego, to akurat mam wątpliwości, ponieważ są na szlaku takie bardziej eksponowane miejsca i osoby z lękiem ekspozycji mogą mieć problem.

Przejście od Szpiglasowej Przełęczy do Schroniska PTTK nad Morskim Okiem zajmuje ok. 1:40 h. Technicznie zejście nie jest trudne, dlatego też polecaną opcją jest wejście na przełęcz od „Piątki”, a zejście do MOka, zgodnie z zasada, że wchodzimy trudniejszym, a schodzimy łatwiejszym szlakiem. Osoby pragnące wejść na „Szpiglasa”, a nie lubiące łańcuchów mogą to też zrobić wchodząc od Morskiego Oka i schodząc tym samym szlakiem, czyli Ceprostradą

W górach należy zachować zdrowy rozsądek i dobrze jest realnie oceniać swoje możliwość, a gdy sytuacja tego wymaga, to nawet odpuścić. Tego dnia ratownicy TOPRu nie nudzili się, a helikopter kursował kilka razy. Akcję ratunkową na Mnichu widzieliśmy nawet z bliska.

Mniej więcej w połowie drogi pojawiło się rozwidlenie – stąd odchodzi szlak czerwony na Wrota Chałubińskiego My jednak dalej schodziliśmy żółtym

Po prawej stronie, pięknie widoczne było Morskie Oko, a nad nim Czarny Staw pod Rysami

I dotarliśmy do tłumnie obleganego Schroniska PTTK nad Morskim Okiem I pomimo wiecznych tłumów, lubię co kilka lat go odwiedzać przy okazji jakiejś wędrówki w wyższe partie gór

Ostatni etap, to było 9 kilometrowe zejście asfaltem do Palenicy Białczańskiej

Długi wpis, dużo zdjęć, ale biorąc pod uwagę trasę nie mogło być inaczej Robiąc tą „pętelkę” odwiedziliśmy najpiękniejsze i najpopularniejsze tatrzańskie doliny: Dolinę Roztoki, Dolinę Pięciu Stawów Polskich i Dolinę Rybiego Potoku. Zawitaliśmy do dwóch znanych schronisk: w Dolinie Pięciu Stawów Polskich i nad Morskim Okiem. Przechodziliśmy obok największego tarzańskiego wodospadu – Wielkiej Siklawy. Widzieliśmy stawy w Dolinie Pięciu Stawów Polskich, Morskie Oko, Czarny Staw pod Rysami, a także Niżni Ciemnosmreczyński Staw (słow. Nižné Temnosmrečinské pleso). Wędrowaliśmy po urozmaiconym terenie, a także pogimnastykowaliśmy się troszkę na łańcuchach. Aura pogodowa sprzyjała, a piękne widoki towarzyszyły nam przez cały dzień. Panorama ze Szpiglasowego Wierchu oczarowała nas, w końcu to jedna z najpiękniejszych w całych Tatrach. Trasa wraz z długimi postojami zajęła nam ok.12 godzin, w nogach prawie 24 km Po dotarciu do samochodu pozytywne zmęczenie, radość i pełna satysfakcja

Podsumowując trasa :
Parking w Palenicy Białczańskiej – Wodogrzmoty Mickiewicza – Dolina Roztoki – Wodospad Siklawa – Dolina Pięciu Stawów Polskich – Schronisko PTTK w Dolinie Pięciu Stawów Polskich – Szpiglasowa Przełęcz (2110 m n.p.m.) – Szpiglasowy Wierch (2172 m n.p.m.) – Szpiglasowa Przełęcz (2110 m n.p.m.) – Schronisko PTTK nad Morskim Okiem – Dolina Rybiego Potoku – Parking w Palenicy Białczańskiej

POZDRAWIAM CIEPLUTKO
I mimo, że oddaję się tu letnim wspomnieniom, to regularnie z pięknej jesiennej aury korzystam i innych do tego zachęcam

Witam  Tradycją naszych tatrzańskich wakacyjnych wyjazdów stał się na zakończenie rejs statkiem. Ponieważ po wszystkich pobliskich jeziorach już pływaliśmy i nie chcieliśmy powtarzać się, a pragnęliśmy nadal mieć kontakt z wodą, to zdecydowaliśmy się przejeżdżając przez Kraków zboczyć z drogi i poznać nowe, najmodniejsze miejsce w Krakowie na letni wypoczynek, a mianowicie zalew i park Zakrzówek

Zalew Zakrzówek znajduje się w południowo zachodniej części Krakowa, dosłownie 3 km od centrum miasta, pomiędzy ulicami Norymberską, Wyłom i Salezjańską. Dojechać można do niego komunikacją miejską (autobusy nr 112, 162, 194, 662, tramwaje nr 11,18,23, 52,62,72) lub własnym samochodem (parkingi usytuowane są przy ulicy Norymberskiej, Wyłom lub Tynieckiej).

Zalew Zakrzówek powstał w 1992 roku po zalaniu starego kamieniołomu wapienia. Składa się z dwóch zbiorników, połączonych przesmykiem.

U góry wytyczono ścieżkę, która obchodzi zalew. Przyjemnie się nią spaceruje i podziwia strome urwiska. Spacerowiczów, dla bezpieczeństwa, oddziela od nich metalowa siatka.

Na terenie zalewu powstało 5 dużych basenów o różnych głębokościach dla umiejących i nieumiejących pływać: 40 cm z brodzikiem dla dzieci, 80 cm, 120 i dwa po 350 cm. Plażować można na drewnianych, szerokich pomostach, które ułatwią przemieszczanie pomiędzy basenami. Wstęp jest bezpłatny, obowiązuje jedynie limit osób. Należy też pamiętać, że zgodnie z regulaminem z kąpieliska można korzystać jedynie w godzinach od 10.00 do 18.00, a więc w trakcie obecności ratowników. (Źródło informacji: https://gazetakrakowska.pl )

Na teren Zakrzówka można wejść od 22 czerwca do 3 września o każdej porze dnia i nocy przez sześć dni w tygodniu. W poniedziałki akwen jest zamykany z uwagi na prace porządkowe i serwisowe.

Zalew jest świetnym miejscem do nurkowania. Widoczność na Zakrzówku wynosi 10-15m, w lecie spada do ok. 3-8m (poniżej 10m jest lepsza nawet do 12m), najlepsza widoczność występuje w czerwcu oraz wrześniu. Maksymalna głębokość 32m. Jest tu wiele zatopionych przedmiotów, które uatrakcyjniają nurkowanie takie jak: zatopiony autobus, nysa, lustro i wiele innych. Nadzór nad zalewem prowadzi Centrum Nurkowe Kraken. (Źródło informacji: https://www.orlegniazda.pl )

Pod wodą znajduje się także granitowa tablica upamiętniająca Karola Wojtyłę, który pracował na terenie kamieniołomu podczas II wojny światowej (od września 1940 r. do października 1941 r.). Nie nurkuję, więc niestety, ale jej nie widziałam 😉

Kamieniołom Zakrzówek znajdował się na wzniesieniu Krzemionki Zakrzowskie. Oprócz Zakrzówka, istniały również kamieniołomy Łom Bergera, Kapelanka i Skałki Twardowskiego. Jednak to Kamieniołom Zakrzówek był z nich największy. Powstał przed wybuchem II wojny światowej i należał do Krakowskich Zakładów Sodowych Solvay, które zamknięto ostatecznie w 1991 roku.

Ponieważ woda ma tu niezwykły, turkusowy kolor, a otaczające zalew strome, wapienne skały nadają miejscu klimatu niczym w kurortach Chorwacji niekiedy zalew ten nazywany jest „małą, polską Chorwacją”.

Zalew i park Zakrzówek to popularna atrakcja turystyczna w Krakowie i świetne miejsce do odpoczynku w plenerze. Można tam uprawiać sporty wodne, pływać, nurkować, plażować, a także spacerować, biegać, grać w tenisa stołowego, czy jeździć na rowerze. Na terenie Zakrzówka znajdują się też huśtawki, strefa do grillowania, strefa workout, oraz miejsca piknikowe i punkty obserwacyjne, z których można podziwiać piękne widoki. Skałki Twardowskiego to miejsce, które składa się nie tylko z wapiennych skał, ale również ścianek, które przyciągają miłośników wspinaczki. Znajdują się tam również liczne jaskinie oraz schroniska, a największą jaskinią jest Jaskinia Twardowskiego.

„Kumulacja atrakcji” – z pewnością warto się tam wybrać, a zwłaszcza jeśli się ma blisko

Zalew i park Zakrzówek to wspaniałe miejsce do wypoczynku i dobry przykład na świetne zagospodarowanie terenu po jego wykorzystaniu.

POZDRAWIAM SERDECZNIE                                                                                  I udanej końcówki wakacji życzę 

Witam serdecznie  Przedostatni dzień wyjazdu, a zarazem ostatni na górskim szlaku spędziliśmy bardzo intensywnie i emocjonująco. Wstaliśmy wcześnie rano i pojechaliśmy do odległej od Bukowiny Tatrzańskiej słowackiej Przybyliny (słow. Pribylina). Zaparkowaliśmy na niewielkim parkingu, u wylotu Doliny Wąskiej (słow. Úzka dolina) i stąd rozpoczęliśmy naszą wędrówkę

Dolina Wąska (słow. Úzka dolina) znajduje się w słowackich Tatrach Zachodnich. Jest to dolny, 2-kilometrowej długości wspólny odcinek Doliny Jamnickiej i Doliny Raczkowej, rozdzielonych przez grzbiet Otargańców. Łącznie z tymi dolinami Dolina Wąska jest doliną walną.

Do wędrówki doliną zaprasza już od lat taki oto turysta

Dolina Wąska (słow. Úzka dolina) jest całkowicie zalesiona, a jej dnem płynie duży Raczkowy Potok.

Ponownie Raczkowy Potok u wylotu Doliny Wąskiej

Dolina jest silnie wyrzeźbiona przez lodowiec w skałach zbudowanych z gnejsów i granitów, jest wąska, dołem o stromo podciętych zboczach.

Po pół godzinnej wędrówce doszliśmy do niedużej polany zwanej Niżnia Łąka (słow. Nižná lúka).

Dawniej była to wypasana polana – stąd nazwa tego miejsca. Po włączeniu obszaru do TANAP-u i zaprzestaniu wypasu polana zarosła lasem. Obecnie jest to tylko miejsce składowania drzewa. Znajduje się tutaj rozdroże szlaków turystycznych z ławkami i stołami dla turystów. Z dwóch stron wznoszą się zalesione, strome stoki: w północnym kierunku grzbiet Otargańców, zaś po wschodniej zbocza Keczki Przybylińskiej. Tuż poniżej Niżniej Łąki, w miejscu połączenia Doliny Jamnickiej i Doliny Raczkowej znajduje się drugie rozdroże szlaków turystycznych i wiata. Tutaj też Jamnicki Potok łączy się z Raczkowym Potokiem. (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org )

Na rozdrożu szlaków odbiliśmy w lewo i dalej wędrowaliśmy już Doliną Jamnicką (słow. Jamnícka dolina).

Dolina Jamnicka (słow. Jamnícka dolina) ma długość 9 km i powierzchnię 35 km², jest pochodzenia polodowcowego.

Nazwa doliny pochodzi od pasterskiej miejscowości Jamnik, która miała tu swoje pastwiska.

Dnem doliny płynie Jamnicki Potok, który uchodzi do Raczkowego Potoku.

Na dnie doliny zachowały się jeszcze nieduże i zarastające stopniowo polany: Majerczysko, Polana pod Młaczkami, Polana pod Pustem.

Na północ powyżej wylotu Pustego Żlebu, na wysokości 1200 m n.p.m. znajduje się Polana pod Pustem.

Polana nosiła też nazwę Kokawski Szałas Niżni. Nazwa ta pochodzi od liptowskiej miejscowości Kokawa, która dawniej wypasała w górnej części Doliny Jamnickiej (m.in. na Kokawskich Ogrodach). Polanka jest skromną pozostałością po dawnym pasterstwie w tej dolinie. Historię i problematykę tego pasterstwa liczącą sobie kilkaset lat opracowała polska badaczka Zofia Hołub-Pacewiczowa. Cała polana porośnięta jest bujnymi liśćmi szczawiu alpejskiego, który uważany jest w Tatrach za roślinę niepożądaną.
Na polanie znajduje się drewniany domek.
(Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org )

Domek przystosowany jest do noclegów. Ma drzwi, drewniane prycze, metalowy piec, półki, stół. Wyposażony jest w siekierę, kloc do rąbania drzewa, kilka podstawowych naczyń kuchennych i księgę wpisów. Został on zbudowany w 2001 z inicjatywy Klubu Narciarskiego z Kokawy Liptowskiej. Wcześniej na jego miejscu znajdował się od lat 40. XX wieku drewniany szałas pasterski, który pomimo wielokrotnych napraw, pod koniec XX wieku popadł w ruinę. Na obrzeżach polanki znajduje się duży skład klocków drewnianych do palenia, ławka, wiata. W pobliżu źródło wody zdatnej do picia.
(Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org )

Dolina Jamnicka od dawna była użytkowana gospodarczo, była jednym z większych ośrodków pasterstwa na Słowacji. Dolina była także używana jako przejście z Podhala na Liptów. Jest dobrze przebadana naukowo. Kompleksowo, ze znaczącym udziałem polskich naukowców badano tutaj skład skał, geomorfologię lodowcową, klimat, gatunki i zespoły roślinne, historię pasterstwa, nazewnictwo. (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org )

Nowe mostki sprzyjały bezpiecznemu wędrowaniu

Minęliśmy Rozdroże pod Smrekiem (słow. Rázcestie pod Smrekom, 1300 m n.p.m.) z wiatą turystyczną skąd odchodzi szlak zielony na Żarską Przełęcz (słow. Žiarske sedlo).

Nadal idąc za niebieskimi znakami w górę Doliny Jamnickie po pół godzinnej wędrówce byliśmy na kolejnym rozdrożu zwanym Rozdroże pod Jarząbczym Wierchem – (słow. Rázcestie pod Hrubým Vrchom).

Górna część Doliny Jamnickiej podchodzi pod Rohacze, Wołowiec i Jarząbczy Wierch. Od zachodniej strony ograniczona jest przez grzbiet Barańców, od wschodniej przez Otargańce. Stoki doliny są strome – ich wysokość względem dna doliny wynosi 600-1000 m, zatem w zimie często schodzą tu ogromne lawiny. (Źródło informacji: https://portaltatrzanski.pl )

Na Rozdrożu pod Jarząbczym Wierchem – (słow. Rázcestie pod Hrubým Vrchom) można kontynuować wędrówkę szlakiem niebieskim na Jamnicką Przełęcz (słow. Jamnícke sedlo) lub iść dalej zielonym na Jarząbczy Wierch (słow. Hrubý vrch ).

Naszym celem był Jarząbczy Wierch (słow. Hrubý vrch )

Po opuszczeniu lasu i piętra kosówki oraz po prawie 5 godzinach męczącej wędrówki dotarliśmy do grani, nieco na zachód od Niskiej Przełęczy (słow. Nízke sedlo), a naszym oczom ukazał się wspaniały widok

Na zdjęciu widać fragment grani głównej Tatr Zachodnich od Łopaty przez Wołowiec, Rohacz Ostry aż do Rohacza Płaczliwego. Rohacze to te dwie piramidki

Przed nami szczyt Jarząbczego Wierchu (słow. Hrubý vrch, 2137 m n.p.m. )

Już niedaleko, ale ja ze względów zdrowotnych odpuściłam i nie dotarłam na niego, tylko powoli schodziłam w dół powtarzając trasę. Mąż z synem zgodnie z planem stanęli na jego wierzchołku i powędrowali dalej Granią Otargańców (słow. Otrhance). Niezwykłe miejsce w Tatrach, więc mimo, że nie byłam, to pokażę kilka zdjęć zrobionych przez męża i syna i co nieco o tym szlaku opowiem na podstawie dostępnych wiadomości i wrażeń moich bliskich

Spojrzenie w kierunku grani głównej Tatr Zachodnich. Widać Jarząbczy Wierch, Łopatę i Wołowiec

Od Jarząbczego Wierchu w południowym kierunku odbiega grań nazwana – Otargańce (słow. Otrhance). Jest to poszarpana grań, w której wyróżnia się kilka szczytów i przełęczy.

W kierunku od grani głównej na południe są to:
* Jarząbczy Wierch (2137 m n.p.m.),
* Raczkowa Czuba (Jakubina, 2194 m n.p.m.),
* Jakubińska Przełęcz (2069 m n.p.m.),
* Wyżnia Magura (2095 m n.p.m.),
* Rysia Przełęcz,
* Pośrednia Magura (2050 m n.p.m.),
* Niżnia Magura (1920 m n.p.m.),
* Ostredok, wierzchołek północny (1714 m n.p.m.),
* Ostredok, wierzchołek południowy (1673 m n.p.m.)
(Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org )

Najwyższym szczytem Otargańców jest Raczkowa Czuba (Jakubina, 2194 m n.p.m.)

Otargańce (słow. Otrhance) zbudowane są z ciemnych granitoidów o podobnej genezie jak granitoidy budujące Rohacze.

Grań Otargańców (słow. Otrhance) jest częściowo skalista, a częściowo trawiasta, o stromych zboczach pociętych licznymi żlebami. Położona wysoko ponad otaczającymi ją dolinami. W zimie schodzą tu duże lawiny, a spływające potoki uchodzą do Jamnickiego lub Raczkowego Potoku.

Zielony szlak turystyczny prowadzący granią Otargańców (słow. Otrhance) jest rzadko uczęszczany, wymagający kondycyjnie (ponad 1500 metrów przewyższenia na całej trasie) i miejscami silnie eksponowany. W kilku miejscach można też spotkać techniczne trudności oraz kiepskie oznakowanie. Przejście zajmuje więc więcej czasu niż podają mapy i na to warto brać poprawkę

Ten szlak to propozycja na wędrówkę dla wprawionych Po raz pierwszy o trudnościach w pokonywaniu go przekonaliśmy się w 2018 roku, o czym można przeczytać w moim archiwalnym wpisie 164. Dolina Wąska (słow. Úzka dolina) – Grań Otargańców (słow. Otrhance)

Pomimo wspomnianych trudności jest to malowniczy i przepiękny widokowo szlak. Jako jeden z najbardziej dzikich w całych Tatrach oferuje obcowanie z przyrodą w ciszy i spokoju. Idąc nim słonecznego, wakacyjnego dzionka mąż z synem nie spotkali nikogo i było to dla nich nowością. Przejście Grani Otargańców (słow. Otrhance) zaś niezapomnianym, bardzo emocjonującym przeżyciem.

Ja w tym samym czasie powoli schodząc Doliną Jamnicką (słow. Jamnícka dolina) spotkałam tylko kilka osób, a prowadzone tego dnia pomiary na wszystkich tatrzańskich szlakach potwierdziły, że najmniej turystów naliczono właśnie na szlakach wychodzących z Doliny Wąskiej (słow. Úzka dolina). Coraz mniej takich miejsc w Tatrach, ale jak widać jeszcze są

Podsumowując trasa:
Parking – Dolina Wąska (słow. Úzka dolina) – Niżnia Łąka (słow. Nižná lúka) – Dolina Jamnicka (słow. Jamnícka dolina) – Jarząbczy Wierch (słow. Hrubý vrch, 2137 m n.p.m. ) – Otargańce (słow. Otrhance) – Niżnia Łąka (słow. Nižná lúka) – Dolina Wąska (słow. Úzka dolina) – Parking

 
POZDRAWIAM odliczając już dni do kolejnej tatrzańskiej wyprawy

Witam  Po intensywnym dniu na wysokogórskim szlaku, kolejny spędziliśmy spacerując po spokojnym słowackim miasteczku. Zawitaliśmy do leżącej niedaleko granicy z Polską, w kraju preszowskim, w powiecie Kieżmark – Białej Spiskiej (słow. Spišská Belá)

Powstanie Białej Spiskiej związane jest z przybyciem na Spisz niemieckich osadników. Główna fala niemieckiego osadnictwa miała miejsce po najeździe tatarskim (1241 rok), choć pierwsze grupy Niemców przybyły na te tereny już wcześniej.
W 1271 roku węgierski król Stefan V nadał niemieckim miastom na Spiszu – między innymi Białej Spiskiej – prawa miejskie, stały się one wtedy wolnymi miastami królewskimi.
W 1412 roku węgierski król Zygmunt Luksemburski zaciągnął u Władysława Jagiełły pożyczkę, przeznaczoną na wojnę z Wenecją, pod zastaw trzynastu miast na Spiszu – w tym Białej Spiskiej. (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org)

Do 1769 roku Biała Spiska należała do Polski i była częścią ówczesnej Ziemi Sądeckiej, a po tym roku została zajęta przez Austriaków i nigdy już nie wróciła do Polski. Po pierwszej wojnie światowej miasto zostało przyłączone do Czechosłowacji. W roku 1922 Białej Spiskiej odebrano prawa miejskie, ponownie je nadano w roku 1965. W czasach komunistycznych miejscowość należała do Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej. Do Słowacji należy od 1 stycznia 1993 roku. (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org)

Na zdjęciu ponownie Urząd Miasta

Do najważniejszych zabytków Białej Spiskiej należy Kościół Świętego Antoniego Anachorety (Pustelnika) – gotycki, z XIII wieku.

Kościół Świętego Antoniego Anachorety (Pustelnika) został postawiony przez niemieckich kolonistów w latach 60-tych XIII stulecia. Wieża kościoła otrzymała w 1882 roku nową neogotycką fasadę, a dach z gontu został zastąpiony przez dach z blachy, który następnie wymieniono w 12010 roku na dach cynkowo-tytanowy. W 2020 roku kościół został gruntownie odnowiony. Kościół jest narodowym zabytkiem kultury.

Pięknie się prezentuje w jasnej elewacji na tle błękitnego nieba

Z Kościołem Świętego Antoniego Anachorety (Pustelnika) sąsiaduje renesansowa dzwonnica

Dzwonnica jako rodzaj samodzielnej budowli pojawiła się na terenie Słowacji Wschodniej i Spiszu wraz z reformacją. Styl renesansowy staje się więc swoistym wyrazem protestantyzmu. Dzwonnica jako budowla świecka sytuowana jest po stronie zachodniej kościoła, poza jego ogrodzeniem.

Dzwonnica zbudowana jest na planie prostokąta, górną część dzielą okna – otwory. Dzwonnicę w Białej Spiskiej miasto postawiło w latach 1589-1590. W dzwonnicy wiszą trzy dzwony. W 2008 roku dzwony zostały zelektryfikowane. Dzwonnica jest narodowym zabytkiem kultury i jest własnością miasta Biała Spiska (słow. Spišská Belá).

Kolejny kadr z Białej Spiskiej, a na nim fragmenty trzech sąsiadujących ze sobą, już prezentowanych przeze mnie zabytków Jest to Kościół Świętego Antoniego Anachorety (Pustelnika), dzwonnica i Urząd Miasta

W Białej Spiskiej znajduje się też ewangelicki kościół augsburskiego wyznania z 1786 roku.

Zgodnie z protestanckimi wymaganiami liturgicznymi ma on charakter jednonawowego kościoła salowego z jednym ołtarzem centralnym. Kościół zbudowany na planie krzyża wieńczy mur pruski i umieszczona centralnie kopuła nad skrzyżowaniem. Fasada kościoła została przebudowana w 2007 roku.

Przykładem sakralnej architektury współczesnej w mieście jest cerkiew greckokatolicka. Niebieski dach przykuwa uwagę i urozmaica miejską architekturę

Będąc w Białej Spiskiej (słow. Spišská Belá) warto zwiedzić Muzeum Jozefa Maximiliána Petzvala (1807-1891) – wybitnego profesora, matematyka, fizyka, optyka i wynalazcy.

Muzeum istnieje od 1964 roku i mieści się w domu rodzinnym naukowca przy ulicy Petzvalovej 30.

Poniżej kamienica, w której mieści się muzeum innego wybitnego mieszkańca Białej Spiskiej (słow. Spišská Belá) – Michaela Greisigera. Był on lekarzem, farmaceutą, badaczem przyrody i historii Spiszu, działaczem społecznym i turystycznym, publicystą.

Biała Spiska (słow. Spišská Belá) nigdy nie posiadała murów obronnych, a jedynie drewnianą palisadę w czasach powstań Stefana Bocskaya w wieku XVII. W mieście znajduje się wiele pięknych, zabytkowych kamienic i spacerując warto zwrócić na nie uwagę.

Na zdjęciu główne skrzyżowanie ulic

Biała Spiska (słow. Spišská Belá) należy do grona miast posiadających kolumnę maryjną.
To kolumna, na której znajduje się figura Matki Boskiej, najczęściej barokowa, wzniesiona w okresie późnej kontrreformacji. Charakterystyczna dla krajów Monarchii Habsburgów (w tym Austria, Czechy, Śląsk) i Bawarii. Bardzo często fundowana jako wotum za ustąpienie zarazy (kolumna morowa).

Spacerując po mieście warto zwrócić też uwagę na pomnik Milana Rastislava Štefánika. Był on słowackim astronomem, fotografem, dyplomatą, politykiem i wojskowym oraz jednym z twórców Czechosłowacji. Pomnik znajduje się w pobliżu pokazywanego już przeze mnie wcześniej ewangelickiego kościoła.

I jeszcze jeden pomnik, który przyciągnął mój wzrok:

My spacerowaliśmy i zwiedzaliśmy tylko centrum, ale warto też podjechać do dzielnicy Strážky, w której znajduje się kompleks zabytków (renesansowy zamek, dzwonnica, gotycki kościół Świętej Anny). W 1970 roku kompleks ten został ogłoszony narodowym pomnikiem kultury.

Biała Spiska (słow. Spišská Belá) zachwyciła nas piękną, zabytkową architekturą i zgodnie z nazwą często w bieli, panującą czystością i mimo, że był to słoneczny, wakacyjny dzień – ciszą i spokojem. Lubię takie małe klimatyczne miasteczka

Zwiedzanie, zgodnie z naszą tradycją, zakończyliśmy w kawiarni przy pysznej kawce i ciastku

Przyjemnie było na dworze, ale gdy pogoda nie sprzyja warto usiąść w kawiarnianym wnętrzu wśród ciekawej, bajowej scenerii

Niedaleko przejścia granicznego w Jurgowie słowacka Biała Spiska (słow. Spišská Belá), a w Polsce – Białka Tatrzańska I na zakończenie wpisu jeszcze zdjęcia kościołów z tej uroczej miejscowości

Jako pierwszy prezentuję kościół drewniany pw. św. Szymona i św. Judy Tadeusza

Zabytkowy drewniany kościół pw. św. Szymona i Judy Tadeusza należy do Szlaku Architektury Drewnianej. Został on wybudowany około 1700 roku przez Jędrzeja Topora i Jana Chlipalskiego. Kościółek, podobnie jak okoliczne świątynie drewniane pokryty jest gontem, składa się z prezbiterium, nawy oraz wieży z nadwieszaną izbicą i hełmem. Wnętrze jest barokowe i barokowo-klasycystyczne. (Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org )

Spojrzenie do wnętrza

Kościół okolony jest murowanym ogrodzeniem, w którym zachowały się bramy z XVIII i XIX wieku. Całość ocieniają lipy – zabytki przyrody. W latach 20. XX wieku, wykonano prace renowacyjne i konserwatorskie. Dziś we wnętrzu zgromadzony jest zbiór narzędzi rolniczych i dawnych przedmiotów gospodarczych. W okresie wakacyjnym odprawiana jest msza w języku łacińskim.(Źródło informacji: https://pl.wikipedia.org )

Nowy, murowany kościół parafialny, wzniesiony po przeciwnej stronie drogi, powstał w 1921 roku z inicjatywy ks. Jana Madeja. Konsekrowany został 7 sierpnia tego samego roku.

W elewacjach zewnętrznych dominuje cegła, kamieniem wyłożone są ościeża okienne i drzwiowe, ściana szczytowa oraz dolna część wieży. Budowla orientowana, trójnawowa, halowa, z prezbiterium zamkniętym trójbocznie i wieżą z lewej strony elewacji frontowej, 2 obszerne przybudówki po obu stronach świątyni (lewa pełni rolę zakrystii a prawa otwartej do wnętrza kościoła kaplicy). Znajduje się w nim piękny barokowy krzyż ołtarzowy, wykonany z niegdyś srebrzonej miedzianej blachy, przeniesiony ze starego kościółka. (Źródło informacji: http://www.bialka-tatrzanska.com/ )

Lubimy górskie wędrówki i obcowanie z przyrodą, ale lubimy też zwiedzać miasta i podziwiać architekturę. Tego dnia zachwycaliśmy się nią aż po dwóch stronach granicy Odpoczynkowy dzień był więc aktywny i ciekawy

 
POZDRAWIAM CIEPLUTKO
i życzę bezpiecznych, ciekawych oraz miłych wyjazdów wakacyjnych