Witam serdecznie
Cudnie było w rajskim wąwozie Veľký Sokol, chociaż momentami kondycyjnie trzeba było być sprawnym by przejść całą trasę. Teraz pokażę miejsce, gdzie również jest pięknie i zielono, ale przyroda ustępuje pierwszeństwa architekturze i to głównie ona tu zachwyca.

Nowa Wieś Spiska (słow. Spišská Nová Ves), nazwana przez turystów „Wrotami Słowackiego Raju”, to miasto powiatowe we wschodniej Słowacji, w kraju koszyckim, w historycznym regionie Spisz. W minione wakacje odwiedziłam je i teraz postaram się godnie zareklamować 😉

Na poprzednich zdjęciach wystawała tylko wieża, a poniżej już w całej okazałości rzymskokatolicki kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z XIV w. z najwyższą wieżą kościelną na Słowacji

Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Nowej Wsi Spiskiej został zbudowany w II połowie XIV w., a następnie był kilkakrotnie odbudowywany i przebudowywany. Ostatnia przebudowa miała miejsce pod koniec XIX w. w wyniku której zostało dodane strzeliste, neogotyckie zwieńczenie wieży, z galeryjką i pinaklami. Godną uwagi jest rzeźbiarska ozdoba tympanonu, przedstawiająca koronację Najświętszej Marii Panny. W architekturze wnętrza dominuje neogotyk, w szczególności zwraca uwagę gotyckie sklepienie gwiaździste. (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org )

Wieża kościoła, na rzucie kwadratu jest najwyższą na Słowacji i mierzy 87 m. Przebudowana została w latach 1892-1893 według planów węgierskiego architekta, profesora Imre Steindla. Na jej czterech ścianach znajduje się aż siedem tarcz godzinowych, napędzanych jednym, wspólnym mechanizmem zegarowym.

Na wieży znajduje się pięć dzwonów. Najstarszy (zwany Śmiertelnym), o średnicy 92 cm, pochodzi z 1486; został wykonany przez nowowiejskiego ludwisarza Johanna Wagnera. Dwa największe dzwony: Urban o średnicy 2,06 m i wadze 5320 kg (pierwotnie z roku 1647, przelany w 1857 r.) oraz Concordia o średnicy 1,64 m i wadze 2576 kg (z 1857 r.) wykonał ludwisarz Andreas Schaudt z Budapesztu. Najmłodsze dzwony: Piotr o średnicy 1,43 m oraz Median o średnicy 1,18 m pochodzą z 1930 r., a wykonała je ludwisarnia Fischera z Trnawy. (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org )

Na 87 metrową wieżę kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z nieznanego mi powodu, niestety, ale tego dnia nie można było wejść. Przypuszczam jedynie, że to efekt antykoronawirusowych zaostrzeń. Szkoda, bo widok na miasto i okolicę z pewnością byłby wspaniały Zamiast tego jeszcze jeden kadr z dołu 😉

Idziemy dalej i kontynuuję prezentację miasta – Nowa Wieś Spiska (słow. Spišská Nová Ves), która leży na wysokości 430 m n.p.m. w Kotlinie Hornadzkiej nad Hornadem.

Najbardziej charakterystyczną cechą Nowej Wsi Spiskiej jest staromiejski rynek w kształcie soczewki, który należy do najpiękniejszych na Słowacji i do najdłuższych tego typu w Europie

W samym środku rynku pomiędzy pokazywanym już przeze mnie kościołem Wniebowzięcia NMP, a kościołem ewangelickim, który też wkrótce pokażę, wznosi się Ratusz Spiskiej Nowej Wsi.

Ta wolnostojąca, murowana, trzykondygnacyjna, klasycystyczna budowla na rzucie prostokąta, wzniesiona została w latach 1777-1779 i stanowi obecnie reprezentacyjną siedzibę władz miejskich w Nowej Wsi Spiskiej

Budynek Ratusza jest obecnie siedzibą burmistrza oraz niektórych urzędów miejskiej administracji samorządowej. W paradnej sali Rady Miejskiej przyjmowani są najdostojniejsi goście miasta. Tu również odbywają się ceremonie zaślubin i nadawania imion dzieciom. Na parterze znajdują się pomieszczenia administracyjne, na pierwszym piętrze mieszczą się pomieszczenia reprezentacyjne, a na drugim – pomieszczenia biurowe. W podziemiach znalazły siedzibę pomieszczenia socjalne i sala bankietowa.

I jeszcze jeden kadr z Ratuszem Spiskiej Nowej Wsi

Znajdujący się przed nim napis „Živé sochy” oznacza „Żywe Rzeźby” i jest nawiązaniem do Festiwalu Żywej Rzeźby, który jest pierwszym i jedynym tego typu festiwalem na Słowacji.
Został założony w 2017 roku przez Radovana Michalova i od tego czasu odbywa się corocznie właśnie w Spiskiej Nowej Wsi z udziałem słowackich i zagranicznych artystów zawodowych, ale przede wszystkim z udziałem tysięcy gości z całej Słowacji i sąsiednich krajów. Spiska Nowa Wieś zamienia się wtedy w ogromną galerię, w której w całym parku tego miasta można spotkać posągi najbardziej znanych osobistości świata. Dodatkowo program towarzyszący wypełniony jest kreatywnymi zespołami artystycznymi, tancerzami, muzykami i oczywiście świetną strefą gastronomiczną.
(Źródło informacji: http://www.zivesochyfestival.sk/ )

Obok Ratusza znajduje się tzw. Miejsce Życzeń – upamiętniające Mistrza Konrada, który w 1357 roku założył w mieście pierwszą gotycką odlewnię dzwonów na Spiszu. Postawiono tu pomnik z małym dzwonkiem – kto nim zadzwoni, temu spełni się pomyślane w tym momencie marzenie

Z Ratuszem sąsiaduje wzniesiony również w stylu klasycystycznym Kościół ewangelicki z lat 1790 – 1796. I stoi tu wielki dzwon miejscowej roboty również ku pamięci Mistrza Konrada

Kościół ewangelicki zbudowany został na planie greckiego krzyża i należy do dużej grupy tzw. kościołów tolerancyjnych, wzniesionych po Patencie tolerancyjnym cesarza Józefa II z 1781 r. Wznoszenie tych budowli podlegało wielu ograniczeniom, m. in. nie mogły one posiadać wież, co zachowało się do dziś w przypadku omawianego kościoła. W bryle świątyni zwracają też uwagę wysokie szczyty zdobione stiukowym ornamentem i wielkie okna.

Na chórze muzycznym, za prospektem organowym, znajduje się cenna biblioteka dawnego gimnazjum ewangelickiego w Nowej Wsi Spiskiej.
Dzięki wysokiej klasie organów oraz doskonałej akustyce kościół jest miejscem, w którym odbywają się liczne koncerty organowe oraz inne imprezy muzyczne.

Zanim pokażę kolejne zabytki tego miasta kadr zawierający fragmenty trzech już zaprezentowanych budowli… i ładny trawnik 😉

Przed farnym kościołem pw. Wniebowzięcia NMP na rynku w Nowej Wsi Spiskiej (słow. Spišská Nová Ves) stoi kamienna kolumna zwieńczona figurą Niepokalanej Panny Marii.

Ufundował ją książę Teodor Józef Lubomirski, ówczesny starosta spiski, jako pierwszą z 13 podobnych kolumn, jakie miały zostać wzniesione z jego donacji kolejno we wszystkich 13 miastach starostwa spiskiego. Ustawiona została w 1724 r. Wykonał ją według wszelkiego prawdopodobieństwa rzeźbiarz i kamieniarz Friedrich Horn z Lewoczy.
Z biegiem lat kolumna była kilkakrotnie odnawiana, m.in. pod koniec XIX w. Kolejna renowacja miała miejsce dopiero w latach 2009-2010.
Obecnie jest chroniona jako narodowy zabytek kultury. (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org )

Kolejną budowlą, która przyciąga wzrok i zachwyca na Rynku w Nowej Wsi Spiskiej (słow. Spišská Nová Ves) jest tzw. „Reduta”.
Jest ona jedną z ośmiu tego typu reprezentacyjnych budowli, charakterystycznych dla miast o licznym, bogatym mieszczaństwie, zachowanych do dziś na terenie Słowacji.

Reduta wzniesiona została w latach 1900-1905 według planów architekta Kálmána Gerstera w stylu secesyjnym, w którym wyraźnie widoczne są elementy neobarokowe. Jest to składająca się z wielu brył murowana budowla, usytuowana na planie prostokąta, którego narożniki podkreślają cztery wieże. Centralną część zajmuje dzisiejsza sala koncertowa, pełniąca dawniej rolę reprezentacyjnej sali miejskiej i sali balowej, nakryta częściowo dachem łamanym. (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org )

Obecnie Reduta, gruntownie remontowana w l. 80. XX w., jest siedzibą Teatru Spiskiego (słow. Spišské divadlo), Miejskiego Centrum Kultury (słow. Mestské kultúrne centrum), lokalnej telewizji „Reduta” oraz restauracji z kawiarnią. Sala „redutowa” o doskonałej akustyce w dalszym ciągu pełni rolę sali koncertowej oraz jest miejscem organizacji ważnych imprez społeczno-kulturalnych. (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org )

Na zdjęciu otwarte drzwi zapraszają do wejścia, ale obecnie w czasie panowania pandemii Reduta pewnie „odpoczywa”… uwagę przyciąga też podjazd, na który kiedyś podjeżdżały powozy, a z nich wysiadali panowie we frakach i panie w eleganckich kreacjach

Ostatnie spojrzenie na Redutę – moim zdaniem z każdej strony pięknie i ciekawie wygląda

W przeciwieństwie do tego, co mogłaby sugerować nazwa Spiska Nowa Wieś nie jest ani wsią, ani miasteczkiem. Pod względem wielkości i liczby mieszkańców jest bowiem jednym z największych miast w regionie, a nawet w całej północno-wschodniej Słowacji. Prymu ustępuję tylko Preszowowi i pobliskiemu Popradowi. Nie jest też miastem nowym, ale jednym z najstarszych miast w regionie, miastem o wielkiej tradycji miejskiej i zacnej historii.

Miasto Spiska Nowa Wieś jest od 1992 r. miejską strefą zabytkową z wieloma cennymi obiektami. Kilka z nich już pokazałam, a kolejne pokażę

Wśród zabytków na rynku w Spiskiej Nowej Wsi zachwyt budzi też całkiem nowa budowla, bo wybudowana w 1997 roku. Jest to cerkiew greckokatolicka. Jej wnętrze zdobi przepiękna mozaika wypełniająca niemalże całe wnętrze świątyni. Ozdobą jest również niezwykły, współczesny ikonostas.

Jednym z najważniejszych zabytków, a także jednym z najpiękniejszych budynków na rynku w Nowej Wsi Spiskiej jest tzw. Dom Prowincyjny (słow. Provinčný dom). Pierwotnie pełnił funkcję ratusza, później był siedzibą Prowincji XIII, a następnie XVI Miast Spiskich (stąd nazwa), obecnie znajduje się w nim muzeum.

Najefektowniejszym elementem Domu Prowincyjnego jest jej elewacja frontowa od strony rynku. Generalnie siedmioosiowa, jednak na parterze regularność zaburza podwójnej szerokości sień przejazdowa, zwana Bramą Lewocką. Pośrodku jej łuku znajduje się rzeźbiony w kamieniu herb Prowincji XVI Miast Spiskich, nadany w 1774 r. Obok wyróżnia się węższe przejście dla pieszych.
Elewacja pierwszego piętra, oddzielona od parterowej słabo zaznaczonym gzymsem, jest siedmioosiowa, symetryczna i bogato zdobiona. Posiada bogatą rokokową dekorację stiukową, pochodzącą z końca XVIII w. Pod i nad każdym z otworów okiennych znajdują się różne kompozycje ornamentów roślinnych. Przestrzenie między oknami wypełnia 6 kartuszy. Sceny w nich przedstawione symbolizują cnoty, które powinni posiadać członkowie Rady Miejskiej i miejscy urzędnicy. Ich zrozumienie ułatwiają łacińskie napisy na wstęgach, usytuowanych u dołu kartuszy. Fasadę wieńczy balustrada z czarnego kamienia z neobarokowym szczytem pośrodku, pochodząca z końca XIX w., z czasów, gdy mieściła się tu Kasa Oszczędnościowa XVI Miast Spiskich. (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org )

A teraz spojrzenie na Dom Prowincyjny wraz z przejazdową Bramą Lewocką od strony ulicy Lewockiej, która jak nazwa wskazuje stanowi wyjazd z rynku w kierunku Lewoczy 😉

Przy ulicy Lewockiej znajduje się kolejny sakralny zabytek, który warto zobaczyć – kościół katolicki Niepokalanego Poczęcia NPM, tzw. Słowacki. Pierwotnie w tym miejscu znajdowała się kaplica, pochodząca prawdopodobnie z XIV w. W latach 1727-1731 została ona rozbudowana do rozmiarów dzisiejszego kościoła według planów Jana Rossnera. Podczas kolejnej przebudowy z 1753 r. powstało m. in. barokowe sklepienie, a w latach 1869-1873 została dobudowana boczna kaplica. Wyposażenie kościoła jest w większości barokowe.

W Nowej Wsi Spiskiej na 8 ha przepięknego parku Madaras, w południowo-wschodniej części miasta, przy ulicy Sadovej, w pobliżu osiedla Tarča, ulokowany jest ogród zoologiczny. Po zwiedzeniu rynku i zapoznaniu się z najciekawszymi obiektami w Nowej Wsi Spiskiej warto udać się i do tego miejsca 😉

Ogród zoologiczny w Nowej Wsi Spiskiej (Spišská Nová Ves) udostępniono dla odwiedzających w 1989 roku. Jest on najmłodszym i najmniejszym zoo na terenie Słowacji, a zdaniem wielu osób również jednym z najpiękniejszych zwierzyńców w kraju

Można tu zobaczyć około 300 egzemplarzy i 90 gatunków zwierząt. Znajduje się tu również otwarty przez cały rok pawilon ze zwierzętami akwaryjnymi i terrariowymi „AQUATERRA“ oraz sklepik zoologiczny

Przez obszar zoo przepływa potok Holubnica, który wraz z jeziorem dodaje temu miejscu jeszcze większego uroku

Ponadto dla dzieci przygotowano 2 place zabaw. W sezonie letnim najmniejsi goście mogą również poskakać na dmuchanym zamku lub „żyrafie”, albo cieszyć się z jazdy na koniu. W zoo do dyspozycji zwiedzających są stoiska z przekąskami i pamiątkami. (Źródło informacji: http://slovakia.travel )

Bardzo długi wpis wyszedł, ale chciałam zaprezentować jak najwięcej zabytków i atutów tego miasta, więc nie mogło być inaczej Oczywiście można podziwiać w nim jeszcze więcej ciekawych budowli, pomników, parków, ale by to zrobić, to już polecam wybrać się tam na wycieczkę, oczywiście jak tylko sytuacja epidemiologiczna poprawi się i będzie to możliwe Warto też zrobić sobie przerwę w zwiedzaniu na kawę i ciastko w jednej z licznych kawiarni 😉

Nowa Wieś Spiska jest również doskonałą bazą wypadową do pobliskiego Parku Narodowego Słowacki Raj, a także w Tatry Wysokie, do Lewoczy czy Spiskiego Hradu

POZDRAWIAM zdrówka życząc