185. Preszów (słow. Prešov)

Witam :) :) :) 

W poprzednim wpisie zaprezentowałam ruiny Zamku Szaryskiego (słow. Šarišský hrad), a dzisiaj tak jak już zapowiedziałam opowiem o Preszowie (słow. Prešov) :)

Preszów (słow. Prešov) to miasto we wschodniej Słowacji, ośrodek administracyjny kraju preszowskiego i powiatu Preszów. Pod koniec 2020 roku, z liczbą mieszkańców wynoszącą 87 886, Preszów zajmował trzecie miejsce pod względem liczby ludności (po Bratysławie i Koszycach) na Słowacji. Leży w historycznym regionie Szarysz, (około 60 km od granicy z Węgrami i około 75 km od granicy z Polską). (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org)

Miasto leży na wysokości 255 m n.p.m. u ujścia rzeczki Sekčov do rzeki Torysa, na północnym krańcu Kotliny Koszyckiej, między Górami Tokajsko-Slańskimi (Slanské vrchy) na wschodzie, Rudawami Spiskimi (pasmo Čierna hora) na zachodzie i Górami Czerchowskimi (Čergov) na północy. (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org)

Pięknie odrestaurowane kamienice – każda inna, każda z nich oryginalnie ozdobiona i niepowtarzalna :)

Zgłębiając historię miasta sięgamy aż do czasów rzymskich kiedy to istniały na tym obszarze osady rolnicze, z zabudowaniami mieszkalnymi i gospodarczymi, których cechy charakterystyczne pozwalają mówić o tzw. preszowskim typie zabudowań. Dzięki kolonistom sprowadzonym z niemieckiej Saksonii, większość osad zintegrowała się w XIII wieku i przybrała formę przyszłego średniowiecznego miasta.
W 1342 roku, po uwolnieniu się spod jurysdykcji żupana szaryskiego, Preszów wzmocnił swoją pozycję samorządową. Po uzyskaniu kolejnych przywilejów królewskich, pochodzących z 1370 roku, stał się wolnym miastem królewskim, a w 1480 r. członkiem tzw. „Pentapolitany“, związku pięciu miast wschodnio-słowackich. W XVI i XVII wieku w mieście zadomowiły się idee reformacji i Preszów stał się ważnym bastionem kościołów reformacyjnych w ówczesnych Węgrzech. (Źródło informacji: http://slovakia.travel)

Poniżej ciekawa i intrygująca rzeźba – można podziwiać i zastanawiać się, co symbolizuje :)

Krótko po pierwszej wojnie światowej w Preszowie miała miejsce próba utworzenia państwa komunistycznego, inspirowanego rewolucją bolszewicką w Rosji. Podczas drugiej wojny światowej pozycja Preszowa wzrosła ponieważ miasto przejęło wiele kompetencji i instytucji przeniesionych z Koszyc, anektowanych przez Węgry rządzone przez Hortyego. W okresie powojennym nastąpił rozwój przemysłowy miasta i wyraźnie wzrosła liczba jego mieszkańców. Dziś Preszów jako metropolia Szarysza jest trzecim pod względem liczby ludności miastem na Słowacji. (Źródło informacji: http://slovakia.travel )

Śródmieście Preszowa pełne jest zabytków z różnych epok. Tworzą one tzw. miejski rezerwat zabytkowy.

Na zdjęciu widać wieżę katedry greckokatolickiej św. Jana Chrzciciela :)

Katedra greckokatolicka św. Jana Chrzciciela to budynek murowany, jednonawowy, usytuowany w osi wschód-zachód, z prezbiterium po stronie zachodniej. Fasada kościoła jest pięcioosiowa z płaskim, trzyosiowym ryzalitem w centrum, rozdzielonym płaskimi pilastrami i zwieńczonym ślepym szczytem z malowaną sceną, przedstawiającą chrzest Jezusa przez Jana Chrzciciela.
Nad ozdobnym, łukowo zamkniętym portalem z parą kolumn wysuniętych przed lico muru, zwieńczonych wazonami, ozdobny kartusz herbowy. Od strony północnej do korpusu dostawiona kwadratowa wieża z zegarem, zwieńczona dwupiętrowym dachem hełmowym z iglicą. Nawa trójprzęsłowa, każde przęsło nakryte osobnym sklepieniem żaglastym. Prezbiterium węższe od nawy. (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org)

Na zdjęciu drzwi wejściowe z pięknie zdobionym portalem :)

Najwięcej zabytków znajduje się w historycznym centrum Preszowa wokół ulicy Głównej, która rozszerza się w kształcie wrzecionowatego rynku.

Najcenniejszym zabytkiem Preszowa i zarazem najstarszą świątynią miasta jest znajdująca się na rynku Konkatedra Świętego Mikołaja.

Dominująca wielkością na preszowskim rynku Konkatedra Świętego Mikołaja ma 54,7 metry długości, 34 metry szerokości, a wnętrze osiąga wysokość 16 metrów.

Początki gotyckiej świątyni sięgają XIII stulecia, kiedy stanęła tutaj świątynia jednonawowa, otoczona cmentarzem. W latach 1502-1515 pod kierunkiem mistrza Jána Brengyszena dobudowano kolejne dwie nawy i kościół stał się przedstawicielem architektury późnogotyckiej. W okresie reformacji przejściowo znalazł się w rękach protestantów, następnie powrócił do katolików. W latach 1624 i 1710 dokonano kolejnych zmian architektonicznych, dodając elementy barokowe.
W 1788 kościół zniszczył pożar. Podczas odbudowy dodano południowy portal wejściowy w stylu klasycystycznym. Następnie świątynie ponownie poświęcono. W 1904 podczas „gotyzacji” świątyni dobudowano neogotyckie zwieńczenie 60-metrowej wieży – hełm i ganek. Wieża ta jest charakterystyczna dla wielu słowackich świątyń, przebudowywanych na przełomie XIX i XX wieku. Na górę wchodzi się po 200 schodach.
W latach 50. XX wieku kościół poddano renowacji – powstała nowa posadzka trawertynowa, tynki, malowania, kolorowe witraże i drogę krzyżowa. W latach 1981-1989 po raz kolejny prowadzono w nim prace konserwacyjne. (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org)

Świątynia z wysoką i strzelistą wieżą, ulokowana w środku miasta, wśród zieleni robi wrażenie ogromnej oraz wygląda bardzo ładnie i reprezentacyjnie… Perełka Preszowa :)

Z Konkatedrą Świętego Mikołaja sąsiaduje Kościół ewangelicko-augsburski pw. św. Trójcy. Wybudowano go w latach 40. XVII w. W latach 1930-1945 oraz ponownie od 1994 r. jest głównym kościołem Dystryktu Wschodniego Ewangelickiego Kościoła Augsburskiego Wyznania na Słowacji.

Budowlę wzniesiono w miejscu, w którym jeszcze w XV w. powstał niewielki kościół katolicki pw. św. Władysława Króla, użytkowany przez społeczność węgierską miasta, a zanikły prawdopodobnie jeszcze w połowie XVI w.

Świątynia jest w stylu późnorenesansowym, trójnawowa, o nieco węższym, trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Od wschodu do prezbiterium dobudowano zakrystię. Na kalenicy dachu w miejscu styku nawy i prezbiterium znajduje się mała wieżyczka. (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org)

Pomiędzy rzymskokatolicką konkatedrą Świętego Mikołaja, a kościołem ewangelickim św. Trójcy. ulokowano brązową rzeźbę Jana Pawła II. Mierzy ona 2,5 metra i waży 500 kg, a jej twórcą jest Peter Beňo. Rzeźba symbolizuje wolę porozumienia między kościołem katolickim i protestanckim, o którym mówił papież w czasie wizyty w Preszowie 2 lipca 1995 r.

Piękny pomnik Jana Pawła II nie jest jedynym polskim akcentem na preszowskim rynku. Niedaleko od niego znajduje się budynek, w którym ulokowano konsulat honorowy RP w Preszowie.

Konsulat udziela podstawowej pomocy konsularnej Polakom żyjącym na Słowacji, a także polskim turystom przyjeżdżającym na Słowację.
Do zadań konsulatu należy również rozwijanie wzajemnych stosunków między regionem preszowskim a polskimi regionami, zwłaszcza w obszarze gospodarczym, między przedsiębiorstwami, a także samorządami miejskimi i regionalnymi.

W północnej części preszowskiego rynku uwagę przyciąga również barokowa kolumna morowa zwana Kolumną Mariańską :)

Kolumnę wzniesiono w 1751 r. z inicjatywy miejscowych jezuitów dla upamiętnienia ofiar zaraz, jakie nawiedziły miasto w latach 1679 i 1710. Autorstwo masywnej, czworokątnej, trójkondygnacyjnej kolumny wykonanej z piaskowca, zwieńczonej rzeźbą Niepokalanej Marii Panny (Immaculaty) z Dzieciątkiem Jezus i berłem, przypisuje się Jozefowi Hartmanowi. Matka Boska i Dzieciątko mają duże, pozłacane korony; pozłacana jest również głowica berła. Z czterech rzeźb świętych na dolnej kondygnacji jedynie dwie (św. Mikołaj i św. Jan Nepomucen) zachowały się w oryginałach.
Kolumna stoi w miejscu, na którym od marca do września 1687 r. odbywały się tzw. „Preszowskie krwawe jatki” – seria egzekucji, w których generał cesarskiego wojska Antonio Caraffa kazał stracić 24 osoby spośród preszowskich mieszczan i okolicznej szlachty, popierających w minionych latach antyhabsburskie powstanie Emeryka Thökölyego (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org).

Jednym z najcenniejszych zabytków jest renesansowo-barokowy Pałac Rakoczych ze wspaniałym renesansowym freskowym ornamentem. To dawna rezydencja rodu Rakoczych, a obecnie siedziba muzeum – Muzeum Miasta Preszowa.

Na preszowskim rynku pozostały jeszcze ślady socjalizmu, czego przykładem jest ten oto pomnik :)

Na kolejnym zdjęciu ponownie pomnik socjalistyczny, a w tle wystaje wieża Konkatedry Świętego Mikołaja :)

W południowej części rynku znajduje się zabytkowa fontanna – Fontanna Neptuna (słow. Neptúnova Fontana).

Jest ona jedyną zachowaną do dziś dawną miejską „cysterną”. Przed wybudowaniem miejskich wodociągów służyło mieszkańcom miasta jako zbiorniki wody użytkowej 10 takich „cystern” (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org)

Zbiornik fontanny posiada profilowane, kamienne obramienie na rzucie kwadratu, którego boki uwypuklają się na zewnątrz półkoliście. Rzeźbę Neptuna ufundował na początku XIX w. bogaty handlarz żydowski, Marcus Hollander, jako wyraz wdzięczności dla władz miejskich, które wydały mu zgodę na osiedlenie się w Preszowie i prowadzenie tu interesów. Autorem rzeźby Neptuna z oryginalnym trójzębem, otoczonego wodnymi stworami, jest koszycki kamieniarz i rzeźbiarz Vincent Staviarsky, który pracę ukończył w 1826 r. (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org).

Dołączyłam do świty Neptuna :)

Naprzeciwko Fontanny Neptuna (Neptúnova fontána) stoi dawny budynek ratusza, w którym obecnie znajduje się Muzeum Winiarskie :)

Otwarte drzwi zapraszają do środka, ale my z tego zaproszenia nie skorzystaliśmy i teraz hmmm… nie wiem, czy zwiedzanie jest połączone z degustacją winka, czy nie :)

Centrum Preszowa zachwyca architekturą zabytkowych budynków oraz ciekawymi pomnikami, fontannami i rzeźbami :)

Poniżej kolejna nowoczesna rzeźba przedstawiająca konia :)

Biegnąca centrum Preszowa ulica Główna jest zamknięta dla ruchu samochodowego i obecnie korzystają z niej przede wszystkim pojazdy komunikacji miejskiej, a zwłaszcza trolejbusy. Dzięki temu jest ekologicznie i więcej przestrzeni :)

Początki trolejbusów to rok 1958, w którym podjęto decyzję o budowie sieci trolejbusowej.
Obecnie sieć trolejbusową w Preszowie niezmiennie obsługuje Dopravný podnik mesta Prešov. W mieście eksploatowane są 43 trolejbusy, kursujące na 8 liniach. Długość sieci wynosi 28,3 kilometra. (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org)

Dzisiejszy Preszów to ośrodek przemysłowy, a poza tym węzeł komunikacyjny, ośrodek administracyjny i centrum kultury. Nadal działają zakłady wydobycia i przetwórstwa soli kamiennej, oprócz tego istnieją zakłady przemysłu maszynowego i elektromaszynowego oraz odzieżowego. W mieście istnieje Uniwersytet Preszowski z ośmioma wydziałami oraz zamiejscowy wydział politechniki koszyckiej (Źródło informacji: http://pl.wikipedia.org)

I ostatni już kadr z pięknego, zadbanego i czystego Preszowa :) Wszystkich zabytków oczywiście nie pokazałam, a jedynie te, które szczególnie zwróciły moją uwagę i uwieczniłam na fotografiach :) 

POZDRAWIAM SERDECZNIE :) :) :)
Kolejny wpis w przygotowaniu, a w nim ambitne, wysokogórskie wędrowanie :)